Back Kilikien ALS ኪልቅያ Amharic Cilicia AN قيليقية Arabic كيليكيا ARZ Cilicia AST Kilikiya Azerbaijani Кілікія Byelorussian Киликия Bulgarian Kilikia Breton
| Państwa |
|
|---|---|
| Ważniejsze miejscowości | |
Położenie na mapie.svg)
| |
| 37°00′N 35°00′E/37,000000 35,000000 | |
Cylicja (arab. قيليقيا Kilikija lub niegdyś الثغور الشامية trb. As-Sghur asz-Szmija trl. āṯ-ṯḡūr āš-šāmīť, fr. Cilicie, gr. Κιλικία, Kilikia, łac. Cilicia, orm. Կիլիկիա, tur. Kilikya (Çukurova)) – kraina historyczna na pograniczu Azji Mniejszej i Syropalestyny. W centralnym punkcie równinna i żyzna, lecz otoczona zewsząd górami. Obecnie w całości leży na terytorium Turcji (prowincje: Mersin, Adana, Osmaniye). W czasach rzymskich Cylicja dzieliła się na dwie części: Cilicia Trachea i Cilicia Pedias. Cilicia Trachea (asyryjskie Khillaku, od którego pochodzi nazwa Cylicji) była surowym rejonem górskim uformowanym przez góry Taurus. Od południa graniczy z Morzem Śródziemnym (które odziela ją od Cypru), od zachodu – z górami Taurus, od wschodu zaś – z górami Amanus (oddzielającymi ją od właściwej Syrii).
Przez tauryjskie Wrota Cylicyjskie i amańskie Wrota Syryjskie przechodził główny szlak pomiędzy Azją Mniejszą i położonymi dalej krainami w Europie, a Syrią i położonymi dalej krainami Azji, co sprawiało, że Cylicja była krajem o dużym znaczeniu strategicznym. Tędy na wschód szli Aleksander Macedoński i Lucjusz Domicjusz Aurelian, a później wodzowie pierwszej wyprawy krzyżowej i Selim I Groźny, zaś wodzowie wypraw Abbasydów i Ibrahim Pasza szli tędy na zachód[potrzebny przypis].
Skaliste przylądki tworzyły naturalne porty, w których często znajdowali schronienie piraci. W starożytności pokryta gęstym lasem, który dostarczał budulca dla stoczni. Cilicia Pedias leżała we wschodniej części Cylicji i prócz terenów górskich kształtowały ją nadmorskie równiny. Przez Cylicję biegł perski szlak królewski, który łączył Anatolię z Syrią i wybrzeżem cylicyjskim.