Back Аԥшьаша Abkhazian Donderdag Afrikaans Donnerstag ALS ሐሙስ Amharic Chueves AN Þunresdæg ANG ब्रेस्पत ANP الخميس Arabic ܚܡܫܒܫܒܐ ARC لخميس ARY
Czwartek (skrót czw.[1]) – dzień tygodnia między środą a piątkiem.
Według normy ISO-8601 jest czwartym dniem tygodnia[2]. Niegdyś był to dzień wolny od zajęć dla żaków[3]. W kulturze ludowej ziem Polski czwartek obwarowany jest zakazami dotyczącymi sprzątania oraz przędzenia, których egzekutorką miała być bogini Marzanna[4].
W tradycji biblijnej – chrześcijańskiej i judaistycznej, gdzie za pierwszy dzień tygodnia uznawana jest niedziela, czwartek jest dniem piątym[5].
Polska nazwa, wspólna z innymi językami słowiańskimi, pochodzi od liczby cztery[6]; cz. čtvrtek, ros. четверг (czetwierg), serb.-chorw. četvrtak. Podobnie w językach bałtyckich: lit. ketvirtadienis < ketvirta ‛czwarta’ + diena ‛dzień’. Od liczby pięć wywodzą się natomiast port. quinta-feira i gr. πέμπτη.
Łacińska nazwa dies Iovis (dzień Jowisza) wpłynęła na nazewnictwo wielu języków europejskich, np. hiszp. jueves. W językach germańskich pochodzi od imienia nordyckiego boga Thora: ang. Thursday, norweski, duński i szwedzki torsdag, niem. Donnerstag, niderl. donderdag. W wymarłym języku Słowian Połabskich był określany jako perundan – dzień Pioruna[7].
- ↑ Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski: Skracanie nazw dni tygodnia. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2007-04-04. [dostęp 2013-08-28].
- ↑ Norma ISO-8601. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, 2004-12-01. [dostęp 2013-03-09].
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiejtBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieisapBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Andrzej Przybylski: Ukradzione niedziele. Niedziela, 2009. [dostęp 2013-03-09].
- ↑ Józef Matuszewski: Słowiański tydzień: geneza, struktura i nomenklatura. Ossolineum, 1978.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieenc161BŁĄD PRZYPISÓW