Deficyt masy (niedobór masy, defekt masy) – różnica między sumą mas poszczególnych składników układu fizycznego a masą tego układu[1]. Najczęściej jest używana w odniesieniu do różnicy między sumą mas nukleonów wchodzących w skład jądra atomowego a masą jądra. Iloczyn niedoboru masy i kwadratu prędkości światła w próżni jest równy energii wiązania jądra,
![{\displaystyle \Delta E=\Delta mc^{2},}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fc7687805b02122896635a19c6f931425651137f)
gdzie:
![{\displaystyle \Delta m=Nm_{n}+Zm_{p}-m_{E(Z,N)},}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/063402866a7996e3e271587a3abba37298f1a26f)
gdzie:
– nuklid zawierający
neutronów i
protonów ![{\displaystyle (N+Z=A),}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fcb3297ffbd4ead3a17811950c7b993b9fc97833)
= 1,00727 – masa protonu w jednostkach masy atomowej,
= 1,00866 – masa neutronu,
– masa jądra nuklidu,
= 3·108 m/s – prędkość światła w próżni.
- 1 kilogram masy to równoważność energii
= 9·1016 J,
- 1 gram masy to równoważność energii 9·1013 J,
- jednostce masy atomowej (1 u = 1,66053873(13)·10−27 kg) odpowiada energia 931 MeV.