Fidel Castro w latach 50. XX wieku | |
Pełne imię i nazwisko |
Fidel Alejandro Castro Ruz |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1926 |
Data i miejsce śmierci |
25 listopada 2016 |
Przewodniczący Rady Państwa Republiki Kuby | |
Okres |
od 2 grudnia 1976 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik |
Osvaldo Dorticós Torrado |
Następca | |
Pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Kuby | |
Okres |
od 3 października 1965 |
Poprzednik |
urząd utworzony |
Następca | |
Premier Kuby | |
Okres |
od 16 lutego 1959 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
|
Fidel Alejandro Castro Ruz (wym. [fiˈðel ˈkastɾo] ( odsłuchaj); ur. 13 sierpnia 1926 w Biránie, zm. 25 listopada 2016 w Hawanie) – kubański rewolucjonista, polityk, żołnierz i adwokat. Przywódca rewolucji kubańskiej. Faktyczny przywódca Kuby w latach 1959–2011. Jedyny Kubańczyk w randze marszałka (Comandante en Jefe). W 1959 objął stanowisko premiera, a w 1965 sekretarza rządzącej Komunistycznej Partii Kuby. W 1976 w wyniku reorganizacji rządu obok stanowiska premiera (przemianowanego na Przewodniczącego Rady Ministrów), objął przewodnictwo Rady Państwa. W latach 1979–1983 przewodniczący Ruchu państw niezaangażowanych. W 2006 przekazał władzę młodszemu bratu Raúlowi. W 2008 zrezygnował z najważniejszych stanowisk państwowych ze względu na zły stan zdrowia[2][3].
Edukację zdobył w szkołach jezuickich w Santiago de Cuba. W kolejnych latach pracował w Hawanie jako adwokat. W latach 40. dołączył do Kubańskiej Partii Ludowej (zwanej ortodoksyjną), z której ramienia w 1952 został wybrany do Izby Reprezentantów. Po zamachu stanu generała Fulgencia Batisty z marca 1952 rozpoczął formowanie oddziałów partyzanckich. W 1953 poprowadził grupę rewolucjonistów do ataku na koszary wojskowe Moncada w Santiago de Cuba. Aresztowany i skazany na 15 lat więzienia. W 1955 roku wypuszczony w ramach amnestii. Następnie na emigracji w Meksyku, gdzie sformował Ruch 26 Lipca. W 1956 z grupą rewolucjonistów (w tym bratem Raúlem i Che Guevarą) wylądował na południowo-zachodnim wybrzeżu Kuby. Na miejscu przedostał się w góry Sierra Maestra, gdzie rozpoczął antyrządową rewolucję. W styczniu 1959 roku wkroczył do stolicy kraju i ogłosił się naczelnym dowódcą sił zbrojnych, a od lutego 1959 także premierem[2][3].
Jako faktyczny przywódca kraju przeprowadził reformę rolną, nacjonalizację obcego kapitału (zwłaszcza amerykańskiego), co przyczyniło się do zerwania relacji dyplomatycznych ze Stanami Zjednoczonymi. Od tamtego czasu aż do czasu jego rozpadu Kuba zacieśniła relacje ze Związkiem Radzieckim, od którego otrzymała pomoc gospodarczą i wojskową. Po inwazji w Zatoce Świń z 1961, proklamował socjalistyczny charakter rewolucji i odwołał się do marksizmu-leninizmu. Prowadził politykę „eksportu rewolucji”, realizowaną między innymi poprzez ekspedycje kubańskich jednostek wojskowych do między innymi Angoli, Etiopii i Zairu. Po chwilowej liberalizacji polityki gospodarczej w połowie lat 70. i kryzysie społeczno-politycznym w 1981 nastąpiło ponowne zaostrzenie kursu w polityce wewnętrznej. Pod koniec lat 90. ponownie przeprowadził pewną liberalizację życia na wyspie. W 2006 zrezygnował z władzy, a w 2008 ustąpił ze stanowiska przewodniczącego Rady Państwa[2][3].