Francisco Goya

Francisco Goya

Autoportret w pracowni, ok. 1790–1795
Imię i nazwisko	Francisco José de Goya y Lucientes
Data i miejsce urodzenia	30 marca 1746 Fuendetodos
Data i miejsce śmierci	16 kwietnia 1828 Bordeaux
Narodowość	hiszpańska
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika, rysunek, fresk
Epoka	romantyzm
Muzeum artysty	Muzeum Goi w Castres
Ważne dzieła
Parasolka Maja naga, Maja ubrana Rodzina Karola IV Rozstrzelanie powstańców madryckich Mleczarka z Bordeaux
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Francisco José de Goya y Lucientes (ur. 30 marca 1746 w Fuendetodos, zm. 16 kwietnia^[a][1] 1828 w Bordeaux) – hiszpański malarz, grafik i rysownik okresu romantyzmu, nadworny malarz Karola III Burbona, Karola IV Burbona i Ferdynanda VII Burbona, portrecista i malarz scen rodzajowych^[2]. Uznawany za jednego z najwybitniejszych i najbardziej oryginalnych artystów przełomu XVIII i XIX wieku^[3].

Kariera artystyczna Goi rozciąga się mniej więcej pomiędzy 1771, kiedy namalował swój pierwszy fresk w bazylice del Pilar w Saragossie, a 1827, kiedy powstała jedna z jego ostatnich prac Mleczarka z Bordeaux. W ciągu ponad pół wieku jego pracy zawodowej powstało około 700 malowideł, 280 grafik i około tysiąca rysunków^[2].

Pracując nad własnym, niepowtarzalnym stylem, Goya ewoluował od baroku i rokoka, którymi przesiąknięte są jego pierwsze freski i projekty gobelinów, poprzez neoklasyczny akademizm aż do preromantyzmu i preimpresjonizmu widocznego w jego ostatnich pracach malarskich i grafikach^[4]. Efektem wyzwolenia się od klasycznych zasad i kulminacją artystycznego wyrazu jest seria czarnych obrazów. Poruszana przez niego tematyka jest bardzo szeroka, zaliczają się do niej: portrety, sceny rodzajowe (polowania, sceny ludowe, przywary społeczeństwa, przemoc, czarownice i gusła), malarstwo historyczne, religijne i martwa natura^[2].

Ze względu na liczbę prac i ich jakość, szczególnie istotna jest kolekcja zachowana w Muzeum Prado w Madrycie. Artysta jest również szeroko reprezentowany w różnych muzeach świata, zwłaszcza przez swoje portrety. Jego prace można oglądać w National Gallery w Londynie, Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, Galerii Uffizi we Florencji, Starej Pinakotece w Monachium i wielu innych^[2].