George McClellan

George B. McClellan

generał major
Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1826 Filadelfia
Data i miejsce śmierci	29 października 1885 New Jersey
Przebieg służby
Lata służby	1846–1864
Siły zbrojne	US Army
Główne wojny i bitwy	wojna amerykańsko-meksykańska, wojna secesyjna: kampania półwyspowa bitwa nad Antietam
Późniejsza praca	gubernator New Jersey
Multimedia w Wikimedia Commons

George Brinton McClellan (ur. 3 grudnia 1826, zm. 29 października 1885) – amerykański wojskowy, generał major podczas wojny secesyjnej. Na jej początku odegrał istotną rolę w mobilizacji dobrze wyszkolonej i zorganizowanej armii dla Unii. Sformował Armię Potomaku, a od listopada 1861 do marca 1862 był głównodowodzącym Armii Unii. Mimo umiejętności drobiazgowego planowania i prowadzenia przygotowań, na polu bitwy unikał otwartych konfrontacji z agresywnymi przeciwnikami. Notorycznie przeszacowywał siły jednostek wroga i niechętnie wykorzystywał własną przewagę liczebną, często w kluczowych momentach bitew pozostawiając znaczne części swoich wojsk w odwodzie.

Prowadzona przez McClellana w 1862 kampania półwyspowa zakończyła się niepowodzeniem. Nie udało mu się zdobyć stolicy konfederatów w Richmond w stanie Wirginia, gdzie wycofał się przed atakami mniejszej liczebnie armii generała Roberta E. Lee. Podczas bitwy pod Antietam udało mu się powstrzymać inwazję Lee na Maryland, jednak pomimo znaczącej przewagi liczebnej pozwolił mu na uniknięcie klęski i uzyskanie taktycznego remisu. W rezultacie prezydent Abraham Lincoln zakwestionował zdolności przywódcze McClellana, co spowodowało usunięcie go najpierw z pozycji głównodowodzącego, a następnie także dowódcy Armii Potomaku. Lincoln miał powiedzieć: „Skoro generał McClellan nie chce użyć swojej armii, to ja chciałbym ją na trochę pożyczyć”^[1]. Mimo to McClellan jako dowódca był ulubieńcem swych żołnierzy, gdyż dawał im odczuć, że ich wysokie morale i dobro są dla niego priorytetem.

McClellanowi nie udało się utrzymać zaufania Lincolna, a sfrustrowany często okazywał niesubordynację. Po tym, jak został odsunięty od dowództwa, w wyborach w 1864 nieskutecznie ubiegał się o fotel prezydenta Stanów Zjednoczonych z ramienia Partii Demokratycznej przeciwko Lincolnowi. McClellan odrzucił postulaty swojej partii obiecujące zakończenie wojny i negocjacje z konfederatami, co zmniejszyło skuteczność jego kampanii wyborczej. W latach 1878–1881 piastował stanowisko dwudziestego czwartego gubernatora stanu New Jersey. Ostatecznie zajął się twórczością literacką, w której bronił swoich decyzji podjętych podczas kampanii półwyspowej wojny secesyjnej.

Chociaż większość współczesnych historyków nisko ocenia McClellana jako generała dowodzącego na polu bitwy, istnieje również wyrazista mniejszość, która twierdzi, że McClellan był umiejętnym dowódcą, a jego reputacja niesprawiedliwie ucierpiała ze strony zwolenników Lincolna, pragnących zrzucić na kogoś winę za niepowodzenia Unii. Spuścizna McClellana nie podlega zatem łatwej kategoryzacji. Gdy po wojnie poproszono Ulyssesa Granta o ocenę McClellana jako generała, odpowiedział: „McClellan jest dla mnie jedną z tajemnic wojny”^[2].