Back Warskou-ghetto Afrikaans غيتو وارسو Arabic Guetu de Varsovia AST Varşava gettosu Azerbaijani Варшаўскае гета Byelorussian Варшавско гето Bulgarian Gueto de Varsòvia Catalan Varšavské ghetto Czech Geto Warsaw Welsh Warszawaghettoen Danish

Getto warszawskie

Getto warszawskie
Ilustracja
Granice getta w listopadzie 1940 roku
Typ

getto żydowskie

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

2 października 1940

Zakończenie działalności

16 maja 1943

Terytorium

Polska pod okupacją III Rzeszy[a]

Miejsce

Warszawa

Powierzchnia

(1940) 307 ha

Liczba więźniów

~ 450 tysięcy

Narodowość więźniów

Żydzi

Liczba ofiar

~ 400 tysięcy

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Getto warszawskie”
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej
Mapa konturowa Rzeszy Niemieckiej, po prawej znajduje się punkt z opisem „Getto warszawskie”
52°15′N 21°00′E/52,246111 20,995833
Multimedia w Wikimedia Commons
Pierwsze szykany wobec warszawskich Żydów. Jesień 1939
Niemieccy żołnierze pozujący do zdjęcia z Żydami zaprzężonymi do wozu
Plakat z rozporządzeniem gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera z 24 listopada 1939 o wprowadzeniu znakowania Żydów
Opaska noszona przez Żydów w Warszawie na wystawie w Muzeum Więzienia Pawiak
Rozporządzenie z 18 grudnia 1939 nakazujące Żydom rejestrację posiadanego majątku
Żydzi eskortowani w drodze do pracy na Krakowskim Przedmieściu (marzec 1940)
„Dziennik Obwieszczeń Miasta Warszawy” z 18 października 1940 z listą ulic granicznych tworzonego getta
Przymusowe przesiedlenie ludności żydowskiej z mniejszych miast i osiedli w dystrykcie warszawskim do getta (ul. Leszno róg ul. Żelaznej)
Gmach Gminy Żydowskiej przy ul. Grzybowskiej 26/28, do sierpnia 1942 siedziba warszawskiego Judenratu. Tutaj 23 lipca 1942 popełnił samobójstwo Adam Czerniaków
Budowa murów getta na ul. Świętokrzyskiej (sierpień 1940)
Tabliczka „Nur für Juden – Tylko dla Żydów” na warszawskim tramwaju (październik 1940)
Mur getta dzielący plac Żelaznej Bramy
Drewniany most nad ul. Chłodną, jedna z czterech tego typu budowli wzniesionych w warszawskim getcie
Najmłodsi więźniowie getta na ul. Mariańskiej (1941)
Przeludnienie dzielnicy zamkniętej (ul. Smocza, 1941)
Transport do pracy poza getto, (ul. Grzybowska, 1941)
Obwieszczenie Heinza Auerswalda z 17 listopada 1941 o wykonaniu pierwszego wyroku śmierci na ośmiu Żydach za „nieuprawnione opuszczenie dzielnicy żydowskiej”
W latach 1940–42 w getcie, głównie z głodu, zimna i chorób, zmarło ok. 92 tys. osób
Mieszkańcy getta na ul. Leszno (1941). Widoczna leżąca ofiara głodu
Zwłoki zmarłych zebrane z ulic getta
Zmarłe z głodu żydowskie niemowlę. Fotografia z książki Choroba głodowa. Badania kliniczne nad głodem wykonane w getcie warszawskim z roku 1942, w której opublikowano przekazane na stronę „aryjską” wyniki badań nad głodem prowadzonych przez grupę żydowskich lekarzy w dzielnicy zamkniętej
Głodujące żydowskie dzieci. Jedna z nielicznych fotografii barwnych wykonanych w getcie
Oddział warszawskiej Żydowskiej Służby Porządkowej
Obwieszczenie gubernatora Fischera z 10 listopada 1941 o karze śmierci za „nieuprawnione opuszczenie żydowskich dzielnic mieszkaniowych”
Wydane na rozkaz Niemców obwieszczenie warszawskiej Rady Żydowskiej z 22 lipca 1942 rozpoczynające wielką akcję deportacyjną mieszkańców warszawskiego getta do obozu zagłady w Treblince
Wielka akcja wysiedleńcza
Żydzi oczekujący na transport na Umschlagplatzu
Zarządzenie gubernatora Ludwiga Fischera z 16 listopada 1942 w sprawie utworzenia sześciu gett szczątkowych w dystrykcie warszawskim
Powstanie w getcie warszawskim. Płonące podpalone przez Niemców kamienice przy ulicy Zamenhofa
Mieszkańcy Warszawy patrzący na płonące getto
Zdjęcie lotnicze z widocznym zniszczonym przez Niemców gettem wykonane prawdopodobnie w listopadzie 1944 roku
Teren dawnego getta po wojnie
Kościół św. Augustyna wśród ruin getta
Trzy z dziesięciu metalowych skrzynek oraz dwie bańki na mleko, w których ukryto materiały Oneg Szabat

Getto warszawskie[1][2][3] – getto dla ludności żydowskiej utworzone przez władze niemieckie w Warszawie 2 października 1940, a zamknięte i odizolowane od reszty miasta 16 listopada 1940. Było największym gettem w Generalnym Gubernatorstwie i całej okupowanej Europie. W kwietniu 1941 w obrębie murów „dzielnicy zamkniętej” mieszkało ok. 450 tys. osób[4].

W wyniku wielkiej akcji deportacyjnej, trwającej od 22 lipca do 21 września 1942, ok. 75% mieszkańców getta zostało wywiezionych i zamordowanych w obozie zagłady w Treblince. W sierpniu 1942 południowa część getta (tzw. małe getto) została włączona do „aryjskiej” części miasta. W części północnej pozostało ok. 60 tys. Żydów. Większość z nich pracowała w działających w getcie niemieckich zakładach produkcyjnych (tzw. szopach).

Getto zostało zlikwidowane po powstaniu w maju 1943. Po wywiezieniu pozostałych przy życiu mieszkańców do Treblinki oraz obozów w dystrykcie lubelskim zabudowa „dzielnicy żydowskiej” została na rozkaz Niemców zburzona.

Łączna liczba ofiar getta warszawskiego szacowana jest na ok. 400 tys. osób, z czego ok. 92 tys. zginęło lub zmarło w Warszawie (głównie ofiary głodu i chorób), a ok. 300 tys. w obozie zagłady w Treblince i w trakcie dwóch akcji wysiedleńczych. Dawni mieszkańcy getta stanowili także dużą część ofiar akcji „Erntefest” przeprowadzonej w obozach w dystrykcie lubelskim w listopadzie 1943.


Błąd w przypisach: Istnieje znacznik <ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>
BŁĄD PRZYPISÓW
  1. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 206. ISBN 83-01-08836-2.
  2. ↑ Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 11,16. ISBN 978-83-63444-27-3.
  3. ↑ Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 250. ISBN 978-83-1113474-4.
  4. ↑ Ruta Sakowska: Ludzie z dzielnicy zamkniętej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 29. ISBN 83-01-11147-X.

Developed by StudentB