Han Gaozu

Han Gaozu

汉高祖

Imię chińskie osobiste Pismo uproszczone 邦 Pismo tradycyjne 邦 Hanyu pinyin Bāng Wade-Giles Pang Wymowa (IPA) /páŋ/
Imię chińskie świątynne Pismo uproszczone 太祖 Pismo tradycyjne 太祖 Hanyu pinyin Tàizǔ
Nazwisko rodowe chińskie Pismo uproszczone 刘 Pismo tradycyjne 劉 Hanyu pinyin Liú Wade-Giles Liu Wymowa (IPA) /ljǒu/
Cesarz Chin
Okres	od 28 lutego 202 p.n.e. do 1 czerwca 195 p.n.e.
Poprzednik	Ziying
Następca	Han Huidi
Dane biograficzne
Dynastia	Han
Miejsce urodzenia	Feng (dzis. Xuzhou)
Data śmierci	1 czerwca 195 p.n.e.
Ojciec	Liu Tuan
Żona	Lü Zhi
Dzieci	Liu Ying, Liu Ruiyi, Liu Fei
Cytaty w Wikicytatach

Han Gaozu, Liu Bang (chiń. upr. 汉高祖; chiń. trad. 漢高祖; pinyin Hàn Gāozǔ; Wade-Giles Han Kao-tsu; zm. 195 p.n.e.) – chiński cesarz, założyciel dynastii Han, panujący w latach 202–195 p.n.e.

Liu Bang, szerzej znany pod imieniem Gaozu, urodził się w chłopskiej rodzinie na terenie dzisiejszego Xuzhou. Kiedy w 209 p.n.e. wybuchła rebelia Chen Shenga przeciwko dynastii Qin, został on jednym z wielu powstańczych dowódców. Walcząc pod przywództwem Xiang Yu, Liu Bangowi udało się zająć rdzenne terytoria państwa Qin, wbrew jednak wcześniejszym obietnicom nie otrzymał ich jako swoje królestwo (Wang, 王), lecz w 206 p.n.e. musiał się zadowolić skromniejszym królestwem Han z centrum w Hanzhongu. Liu Bang nie zaakceptował tej sytuacji i niezwłocznie wystąpił przeciwko Xiang Yu, zajmując należne mu według niego terytoria. W trakcie czteroletniej walki z Xiang Yu Liu Bang poniósł liczne klęski, opierając się jednak na dawnych ziemiach Qin oraz pomocy zdolnych doradców i dowódców, takich jak Xiao He i Han Xin, udało mu się stopniowo przeciągnąć na swoją stronę wszystkich innych królów Chin oraz w 202 p.n.e. ostatecznie pokonać przeciwnika. W tym samym roku Liu Bang przyjął tytuł cesarza, a następnie podzielił Chiny na bezpośrednio podlegającą mu część zachodnią oraz dziesięć wasalnych królestw. W następnych latach kolejno wybuchały bunty ustanowionych przez niego królów, tak że do końca jego panowania wszyscy z wyjątkiem jednego zostali zastąpieni przez jego krewnych. W zakresie polityki zagranicznej Liu Bang został pokonany przez władcę Xiongnu Maoduna i zawarł z nim pokój, ofiarowując mu rękę chińskiej księżniczki i trybut.