Heraklea Pontyjska (gr. Ηράκλεια Ποντική, późnogr. Ποντοηράκλεια, łac. Heraclea Pontica) – kolonia Megary założona w roku 558 p.n.e.[1] Położona była nad Morzem Czarnym, na pograniczu Bitynii i Paflagonii, o jeden dzień szybkiej żeglugi od Bosforu[2]. Posiadała dogodny port, co przy korzystnym położeniu geograficznym umożliwiło miastu uzyskanie statusu ważnego centrum handlu czarnomorskiego. W okresie największego rozkwitu miasto rozciągało się aż na sąsiadującą z nim równinę.