Hestia

Zobacz też: inne znaczenia.

Hestia

Ἑστία

bogini ogniska domowego, podróżnych, nowożeńców i sierot
Występowanie	mitologia grecka
Atrybuty	pochodnia i ognisko
Siedziba	Olimp
Teren kultu	starożytna Grecja
Odpowiednik	Westa (rzymski)
Rodzina
Ojciec	Kronos
Matka	Reja
Rodzeństwo	Zeus, Posejdon, Hades, Demeter i Hera
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Hestia (stgr. Ἑστία Hestía ‘ognisko domowe’, łac. Vesta) – w mitologii greckiej córka Kronosa i Rei^[1], siostra Zeusa, Demeter i Hery oraz Posejdona i Hadesa. Ślubowała dziewictwo, jak Artemida. Opiekunka ogniska domowego, podróżnych, nowożeńców i sierot. Hestia reprezentowała moralną ideę czystości i trwałości rodzinnego życia.

Chcieli ją poślubić Posejdon i Apollo^[2], bogini jednak ślubowała dziewictwo, nie miała własnej rodziny^[3]. W każdym domu w megaronie, między czterema słupami znajdowało się ognisko domowe, które było świątynią Hestii^[3]. Gmina, miasto lub państwo były rozszerzoną rodziną, w budynkach publicznych płonęło święte ognisko^[2], ogień wieczny^[4], ciągle podsycany, aby nie zgasł^[4].

Każde nowo narodzone dziecko, piątego dnia po urodzeniu, obnoszono dookoła ogniska oddając je Hestii w opiekę. Matka panny młodej rozpalała pierwszy raz ogień w nowym domu płomieniem pochodzącym z jej własnego domu^[5][4] lub ze świętego ogniska^[2]. Wyprawiający się w celu założenia nowej kolonii zabierali ogień z tego ogniska dla podtrzymania łączności z ojczyzną^[2]. Gość przychodząc do domu, w którym nie był mile widziany, musiał złapać się krawędzi ogniska. Odtąd gospodarze nie mogli mu nic zrobić^[6].

Kult Hestii miał rodowód praindoeuropejski. Jest to przypuszczalnie jedno z najstarszych bóstw europejskich^[7]. Odpowiednikiem Hestii w mitologii rzymskiej jest Westa^[2].

Hestia należała do bogów olimpijskich. Była ona najłagodniejszym z bogów i nigdy nie brała udziału w ich sporach^[5]. Nigdy nie schodziła także na Ziemię (cały czas pozostawała na Olimpie)^[3]. Była najstarszą z córek i to ją, jako pierwszą, połknął Kronos^[5]. Według niektórych źródeł oddała swoje miejsce na Olimpie Dionizosowi, ponieważ chciała opiekować się świętym ogniem na Ziemi^[7].

Imieniem bogini została nazwana jedna z planetoid – (46) Hestia^[8].

Jej atrybutami była pochodnia, ognisko, płomień^[2]. Hestia nie potrzebowała świątyń, jej świątynią był każdy dom, a ołtarzem ognisko domowe^[4][5]. Jeśli już postawiono jej pomnik przedstawiana była w pozycji stojącej lub siedzącej jako poważna matrona, spokojna, o łagodnym spojrzeniu^[4].