I wojna izraelsko-arabska

I wojna izraelsko-arabska
Konflikt izraelsko-arabski
Ilustracja
Walki o wieś Sa’sa (1948)
Czas

15 maja 1948 – 20 lipca 1949

Miejsce

Izrael
(wcześniej Mandat Palestyny)

Terytorium

Palestyna

Wynik

taktyczne i strategiczne zwycięstwo Izraela, porażka państw arabskich, zawieszenie broni

Strony konfliktu
 Izrael  Królestwo Egiptu
 Sudan Anglo-Egipski
 Republika Syryjska
 Transjordania
 Liban
 Królestwo Iraku
 Arabia Saudyjska
 Królestwo Jemenu
Liga Państw Arabskich Arabowie Palestyńscy
Dowódcy
Dawid Ben Gurion
Chaim Weizman
Ja’akow Dori
Jigael Jadin
Dawid Sze’alti’el
Isser Be’eri
Mosze Dajan
Jisra’el Galili
Jigal Allon
Icchak Rabin
Dawid Marcus
Szimon Awidan
Jicchak Pundak
Jisra’el Amir
Abd Allah I
John Bagot Glubb
Norman Lash
Habis al-Madżali
Hasan Salama
Fauzi al-Kawukdżi
Muhammad al-Husajni
Faruk I
Ahmad Ali al-Muwawi
Muhammad Nadżib
Abd ar-Rahman Azzam
Husni az-Za’im
Siły
Izrael Hagana/IDF: początkowo 30 tys. ludzi, potem wzrost do 115 tys.
Żydzi Irgun: ok. 2 tys. ludzi
Żydzi Lechi
Żydzi Machal
 Królestwo Egiptu: 10 tys. ludzi, potem wzrost do 30 tys.
Syria:2 tys. – 5 tys. ludzi
 Transjordania: 6 tys. – 12 tys.
Liban Liban: 1 tys.
 Królestwo Iraku: 15 tys. – 18 tys.
 Arabia Saudyjska: 800 – 1,2 tys.
 Królestwo Jemenu
Liga Państw Arabskich Armia Świętej Wojny: 1 tys.
Liga Państw Arabskich Arabska Armia Wyzwoleńcza: 2,5 tys.
Straty
zginęło 6373 ludzi (4 tys. żołnierzy i 2,4 tys. cywilów) około 10 tys. – 15 tys. zabitych
brak współrzędnych

Pierwsza wojna izraelsko-arabska 1948–1949, nazywana przez Izraelczyków wojną o niepodległość (hebr. ‏מלחמת העצמאות, Milchemet Ha’acma’ut) bądź wojną wyzwoleńczą (hebr. ‏מלחמת השחרור, Milchemet Ha-Szichrur), przez Arabów natomiast katastrofą (arab. ‏النكبة, an-Nakba) – pierwszy konflikt zbrojny nowożytnego Izraela z jego arabskimi sąsiadami, który zapoczątkował serię wojen izraelsko-arabskich.

Bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny był konflikt żydowsko-arabski, który nasilił się po przyjęciu 29 listopada 1947 roku rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 w sprawie podziału Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie. Wojna rozpoczęła się po wygaśnięciu brytyjskiego mandatu w Palestynie oraz po proklamacji niepodległości Izraela z 14 maja 1948 roku. Była bezpośrednią kontynuacją wojny domowej w Mandacie Palestyny (1947–1948). Walki toczyły się głównie na terytorium byłego mandatu brytyjskiego w Palestynie, przez krótki czas także na półwyspie Synaj. Wojna została zakończona 20 lipca 1949 roku podpisaniem porozumień o zawieszeniu broni.

Wojna zakończyła się militarnym zwycięstwem Izraela. Zawarte porozumienia o zawieszeniu broni wyznaczyły przebieg nowej wojskowej granicy Izraela. Obejmowała ona około 78% terytorium Palestyny. Upadła w ten sposób idea podziału Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie. Poza kontrolą izraelską znalazły się: Zachodni Brzeg ze Wschodnią Jerozolimą (pod kontrolą Jordanii) i Strefa Gazy (pod kontrolą Egiptu). Państwo żydowskie objęło 21% więcej terytorium Palestyny, niż to zakładała rezolucja ZO ONZ nr 181. Państwo arabskie w ogóle nie powstało, ponieważ ani Egipt, ani Jordania nie były zainteresowane tworzeniem państwa palestyńskiego na zajętych przez siebie terenach. Inną ważną konsekwencją wojny był koniec wojskowej obecności Brytyjczyków na Bliskim Wschodzie. Izrael stopniowo zaczął zajmować pozycję regionalnego mocarstwa militarnego. Społeczeństwa arabskie były wstrząśnięte poniesioną porażką, co zaowocowało wzrostem nacjonalizmu. Wojna spowodowała też zmiany demograficzne w Palestynie, wywołała masową ucieczkę ludności arabskiej z terytorium Palestyny, z drugiej strony podczas wojny i w ciągu trzech kolejnych lat w Izraelu osiedliło się ponad 700 tysięcy Żydów, którzy zostali wygnani z państw arabskich w zemście za przegraną I wojnę izraelsko-arabską.


Developed by StudentB