Litwa

Ten artykuł dotyczy współczesnego państwa litewskiego. Zobacz też: inne znaczenia słowa Litwa.

Republika Litewska

Lietuvos Respublika

Herb Flaga
Hymn: Tautiška giesmė (Pieśń narodowa)
Ustrój polityczny	republika parlamentarna[1][2]
Konstytucja	Konstytucja Litwy
Stolica	Wilno
Prezydent	Gitanas Nausėda
Premier	Ingrida Šimonytė
Powierzchnia	65 300 km²[3]
Populacja (2018) • liczba ludności	2 802 047[4]
• gęstość	43 os./km²
Kod ISO 3166	LT
Waluta	1 euro = 100 centów (€)
Telefoniczny nr kierunkowy	+370
Domena internetowa	.lt
Kod samochodowy	LT
Kod samolotowy	LY
Strefa czasowa	UTC +2 – zima UTC +3 – lato
Narody i grupy etniczne	Litwini: 84,2%[5] Polacy: 6,6%[5] Rosjanie: 5,8%[5]
Język urzędowy	litewski[6]
Religia dominująca	katolicyzm (77%)[7]
PKB (2023)  • całkowite   • na osobę	78,35 mld[8] USD 28 094,26[8] USD
PKB (PSN) (2023)  • całkowite   • na osobę	137,39 mld[8] dolarów międzynar. 49 266[8] dolarów międzynar.
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach

Litwa, Republika Litewska (lit. Lietuva [lʲiɛtʊˈvɐ], Lietuvos Respublika) – państwo unitarne^[9] w Europie^[10], jeden z krajów bałtyckich, członek Unii Europejskiej i NATO; graniczy od zachodu z Rosją (obwodem królewieckim), od południowego zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, od północy z Łotwą.

Pierwsza wzmianka o Litwie pochodzi z 14 lutego 1009, jednak państwo litewskie powstało dopiero w XIII wieku. Królestwo Litwy – średniowieczne państwo litewskie istniejące w latach 1251–1263; jedynym królem był Mendog. W XV wieku ówczesne Wielkie Księstwo Litewskie, po zajęciu ziem księstw Rusi Kijowskiej, było największym terytorialnie państwem w Europie. W wyniku unii w Krewie (1385) weszło w związki z Królestwem Polskim (Koroną), które przerodziły się w 1569 w trwałą unię realną (unia lubelska), zaś Wielkie Księstwo Litewskie weszło w skład Rzeczypospolitej jako jeden z jej dwóch członów. Po III rozbiorze Rzeczypospolitej (1795) Litwa do 1918 wchodziła w skład Imperium Rosyjskiego. 16 lutego 1918 aktem niepodległości Litwy Taryba proklamowała Królestwo Litwy, zależne od Cesarstwa Niemieckiego. 2 listopada 1918 powstała niepodległa Republika Litewska, okupowana w czerwcu 1940 przez Armię Czerwoną, zaś w sierpniu 1940 anektowana przez ZSRR jako Litewska SRR. 11 marca 1990 Litwa ogłosiła deklarację niepodległości. Od 1 maja 2004 jest członkiem Unii Europejskiej.