Makulatura

Makulatura – niepotrzebne lub zniszczone wyroby papiernicze, nadające się bezpośrednio do wtórnego wykorzystania w innych celach niż były przeznaczone pierwotnie lub nadające się jako jeden z surowców do produkcji nowego papieru.

W bibliotekarstwie – egzemplarze wycofane z różnych powodów z księgozbioru (np. dezaktualizacja, uszkodzenia), które nie nadają się do wykorzystania w żadnym innym celu, nawet na wymiany czy dary, a jedynie nadające się na przemiał, czyli na surowiec do produkcji nowego papieru.
W drukarstwie – arkusze zużyte podczas narządzania formy drukowej, arkusze niekompletne – nadmiarowe (przy publikacjach wieloskładkowych) oraz wszelkie defekty, czyli arkusze z wadami; w drukarni makulatura służy jako materiał opakowaniowy dla gotowych wyrobów, a może być również wykorzystywana jako element budowy bardziej skomplikowanych opraw w introligatorni.
W filatelistyce – wadliwie wykonane znaczki i całostki pocztowe, najczęściej odrzucane przez kontrolę techniczną drukarni i niszczone. Makulatura filatelistyczna, która mimo kontroli przedostanie się do obiegu, stanowi pełnowartościowy obiekt kolekcjonerski.
W introligatorstwie – pochodzące z drukarni, nieprzydatne lub niepotrzebne tam arkusze (oraz ich fragmenty) bez wad fizycznych, zadrukowane dwustronnie lub czyste z jednej strony są wykorzystywane do różnych zaawansowanych procesów introligatorskich jako jeden ze składników opraw, np. na wyklejki, wzmocnienie okładzin itp.; zwyczaj wykorzystywania niepotrzebnych zadrukowanych arkuszy druku w introligatorni stał się z czasem źródłem cennych odkryć zabytków piśmiennictwa
W papiernictwie – wyroby papiernicze i ich resztki wykorzystywane jako jeden z surowców włóknistych przy produkcji nowego papieru.
W wydawnictwie – nakład (lub jego część) wycofany z magazynu lub sprzedaży, skierowany decyzją wydawcy na przemiał; decyzja spowodowana podobnymi czynnikami, jak w bibliotekarstwie.