Masada (John Zorn)

Masada – nazwa zbiorcza cyklu projektów Johna Zorna, opartych na jego kompozycjach zebranych w trzech tzw. songbooks (pierwotny Masada Songbook, Masada Book Two: The Book of Angels oraz Masada Book Three: The Book Beriah). Cechą wspólną tych kompozycji jest specyficzne połączenie elementów muzyki żydowskiej z jazzem (zwłaszcza inspirowanym free jazzem Ornette’a Colemana), a później również rockiem.

Uważa się, że idea Masady krystalizowała się we wcześniejszym projekcie Radical Jewish Culture oraz podczas powstawania wydanego w 1993 roku albumu Zorna pt. Kristallnacht^[1]. W przeciągu 4 lat Zorn skomponował 205 utworów zawartych w pierwszym Masada Songbook^[2], z czasem ich liczba wzrosła do 613 utworów zawartych w 3 songbookach. Ich tytuły pochodzą z języków aramejskiego oraz hebrajskiego, a okładki płyt wydanych w ramach projektu Masada były opatrzone symbolami kultury i religii żydowskiej^[3].

Pierwotny skład zespołu Masada to John Zorn (saksofon altowy), Dave Douglas (trąbka), Joey Baron (perkusja) i Greg Cohen (kontrabas), kwartet wzorowany na kwartecie Ornette’a Colemana^[1]. Późniejsze nagrania miały jednak miejsce przy udziale innych artystów związanych z nowojorską sceną Downtown i pod innymi nazwami, m.in. Masada String Trio, Electric Masada i Bar Kokhba. W nagraniach z serii Masada brali udział m.in. Pat Metheny, Marc Ribot, Secret Chiefs 3, Cracow Klezmer Band, Medeski, Martin & Wood.