Back Metaal Afrikaans Metalle ALS Metal AN Alata ANN فلز Arabic فيليز ARY معدن ARZ ধাতু Assamese Metal AST Metal Azerbaijani
Metale (gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal') – pierwiastki chemiczne charakteryzujące się obecnością w sieci krystalicznej elektronów swobodnych (niezwiązanych). W przeważającej większości wykazują one następujące własności[1]:
- tworzenie połyskliwej, gładkiej powierzchni w stanie stałym (bardziej reaktywne metale tworzą na powierzchni grubą warstwę tlenków),
- ciągliwość i kowalność,
- dobre przewodnictwo cieplne,
- bardzo dobre przewodnictwo elektryczne (za przewodnictwo odpowiedzialne są elektrony, e−, które poruszają się w sieci krystalicznej między jonami dodatnimi. Jest to typ wiązania metalicznego),
- skłonność do tworzenia związków chemicznych o właściwościach raczej zasadowych i nukleofilowych niż kwasowych i elektrofilowych,
- stały stan skupienia w temperaturze pokojowej (wyjątkiem jest rtęć) i z reguły dość wysoka temperatura topnienia,
- bezwonność.
Pierwiastki metaliczne występują w przyrodzie przeważnie w postaci rud, a jedynie niektóre - jako pierwiastki rodzime. Rudy są przerabiane na czyste metale na drodze różnych procesów metalurgicznych. Z powodu swoich bardzo dobrych własności mechanicznych metale są powszechnie wykorzystywane do produkcji maszyn, urządzeń i wielu innych wyrobów, a także jako materiały konstrukcyjne w budownictwie.
Większość pierwiastków w układzie okresowym to właśnie metale. Ze względu na własności i miejsce w układzie okresowym tradycyjnie rozróżnia się:
- ↑ Metale, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-22].