Back نقود تذكارية Arabic Sondermünzn BAR Възпоменателна монета Bulgarian Pamětní mince Czech Erindringsmønter Danish Gedenkmünze German Commemorative coin English Porokaza monero Esperanto Moneda conmemorativa Spanish Meenemünt Estonian

Moneta kolekcjonerska

Moneta kolekcjonerska – moneta najczęściej z metalu szlachetnego, przede wszystkim złota lub srebra, bita przeważnie dla uczczenia ważnych osób lub wydarzeń, w przeważającej większości wprowadzana przez bank emisyjny na pierwotny rynek kolekcjonerski w cenach wyższych niż wynosi jej nominał[1].

Na cenę za jaką monety kolekcjonerskie rozprowadzane są przez bank mają głównie wpływ:

  • ilość zawartego kruszcu,
  • wyższe w porównaniu do monet powszechnego obiegu koszty produkcji,
  • a w niektórych przypadkach (w odróżnieniu od monet bulionowych) także bieżące trendy rynkowe, określane jako tzw. wartość kolekcjonerska.

W zależności od emitenta przedmioty te mogą posiadać status monety de jure (czyli być prawnie określonym środkiem pieniężnym) lub też stanowić wyłącznie obiekt medalierski (emisje prywatne, niezwiązane z żadnym bankiem mającym prawo emisji środków pieniężnych). Żadne z nich nie są monetami de facto ze względu na brak praktycznego zastosowania jako środka płatniczego. Zaliczane są do pozornych znaków pieniężnych.

Monety kolekcjonerskie bite są często w niestandardowych wymiarach lub z dodatkami mającymi zainteresować kolekcjonerów do kupna. Nietypowymi kształtami są najczęściej prostokątne klipy, a dodatkami m.in. cyrkonia, bursztyn, tampondruk. Monety te mogą być również poddawane procesom platerowania metalem szlachetnym lub oksydowaniu[2].

Zazwyczaj monety kolekcjonerskie bije się w niewielkich nakładach – kilkaset do kilkadziesiąt tysięcy egzemplarzy – ze względu na brak ich faktycznego uczestnictwa obiegu. Najchętniej kolekcjonowane są w idealnych stanach zachowania[2].

Popularne nominały polskich monet kolekcjonerskich okresu podenominacyjnego III Rzeczypospolitej, tj. od 1995 r., to[2][3]:

  • 10 złotych (metal: srebro, masa: 16,5 g, średnica: 32 mm),
  • 20 złotych (metal: srebro, masa: 31,1 g, średnica 38,61 mm),
  • 100 złotych (metal: złoto, masa: 8 g, średnica 21 mm),
  • 200 złotych (metal: złoto, masie: 15,5 g, średnica: 27 mm).

Niektóre monety kolekcjonerskie NBP mają inne parametry od podanych powyżej[2].

NBP wypuszcza też okazjonalnie monety kolekcjonerskie w innych nominałach: 5, 25, 30, 37, 1000, czy 2018 złotych. W 2019 r. dokonał również emisji kolekcjonerskich w srebrze oraz złocie monet powszechnego obiegu, od 1 grosza do 5 złotych[4].

W latach 1964–1991[5] były również bite przez Mennicę Państwową kolekcjonerskie monety próbne, różniące się jedynie od monet kolekcjonerskich NBP statusem prawnym (nieobiegowym) i najczęściej umieszczonym na rewersie napisem „PRÓBA”[6].

W II Rzeczypospolitej funkcję monet kolekcjonerskich pełniły w znacznym stopniu specjalne emisje wykonywane przez Mennicę Państwową, często z napisem „PRÓBA”, dystrybuowane przez Gabinet Numizmatyczny Mennicy Państwowej[7].

  1. ↑ Monety kolekcjonerskie i okolicznościowe [online], nbp.pl [dostęp 2020-04-21] (pol.).
  2. ↑ a b c d Monety okolicznościowe [online], nbp.pl [dostęp 2020-04-21] (pol.).
  3. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 204–284, ISBN 978-83-87355-68-5.
  4. ↑ Narodowy Bank Polski – Internetowy Serwis Informacyjny, nbp.pl [dostęp 2020-04-21] [zarchiwizowane 2020-02-01] (pol.).
  5. ↑ Janusz Parchimowicz, Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 88–114, 285–286, ISBN 978-83-87355-68-5.
  6. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 18, ISBN 978-83-87355-88-3.
  7. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 62, ISBN 978-83-87355-65-4.

Developed by StudentB