Orion (mitologia)

Orion

Ὠρίων

heros
Diana nad ciałem Oriona (mal. Daniel Seiter, ok. 1685)
Występowanie	mitologia grecka
Rodzina
Ojciec	Posejdon lub Hyrieus
Matka	Euriale
Żona	Side
Multimedia w Wikimedia Commons

Orion (gr. Ὠρίων Ōríōn, łac. Orion) – w mitologii greckiej olbrzym, myśliwy beocki o wielkiej sile i urodzie, syn Posejdona i Euriale (jedna z trzech sióstr Gorgon) lub Hyrieusa z Beocji.

Będąc bratem Polifema, odznaczał się ogromnym wzrostem (mógł kroczyć po dnie oceanu z głową ponad falami; według innego przekazu potrafił chodzić po morzu) i gwałtownym charakterem^[1]. Jego małżonką była Side, szczycąca się pięknością większą od Hery i za to strącona do Tartaru. Podobnie jak Polifem, i on został oślepiony we śnie przez króla Ojnopiona za zgwałcenie po pijanemu jego córki Merope. Podążając dzięki pomocy Hefajstosa na wschód, odzyskał wzrok pod wpływem słonecznych promieni Heliosa^[2].

Prześladował nimfy Plejady (zwiastunki dobrej pogody) i Hiady (zwiastujące złą pogodę) dotąd, aż uprosiły Zeusa, by je przemienił w zwierzęta. Spełniając ich życzenie Zeus zamienił je w gołębie, a później w skupisko gwiazd na nieboskłonie, zwane dziś Plejadami.

Zakochana w Orionie bogini jutrzenki – Eos, zabrała go na Delos, gdzie w końcu zginął od ukąszenia wielkiego Skorpiona nasłanego przez boginię łowów Artemidę za próbę jej zgwałcenia (w innej wersji obraził boginię i zginął od jej strzał). Po śmierci został przez bogów przeniesiony między gwiazdy (gwiazdozbiór Oriona) wraz z psami Syriuszem i Procjonem, i z atakującym jego piętę Skorpionem.

W sztuce przedstawiany jest jako myśliwy z tarczą w jednej ręce, maczugą w drugiej i mieczem przy pasie. Na nieboskłonie broni się przed szarżującym Bykiem. Mit o Orionie inspirował przez wieki artystów; stał się tematem utworów poetyckich, muzycznych (opery – m.in. P.F. Cavallego), częstym też w sztukach plastycznych.