Parlament

Ten artykuł od 2015-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Parlament – najwyższy organ przedstawicielski, a jednocześnie zasadniczy organ władzy ustawodawczej w państwach demokratycznych. Jest jednym z trzech pionów władzy państwowej i w żaden sposób nie jest ważniejszy od dwóch pozostałych. W systemach parlamentarno-gabinetowych (np. Polska) parlament jest najwyższym organem władzy państwowej.

Pozycja parlamentu na przestrzeni dziejów zmieniała się. Wraz z przechodzeniem z monarchii przez monarchię konstytucyjną do parlamentarnej zauważany był wzrost roli parlamentu. Jednak w pierwszej połowie XX wieku dostrzegane jest osłabianie organu przedstawicielskiego na rzecz władzy wykonawczej.

W większości rozwiniętych krajów zachodnich funkcjonują parlamenty dwuizbowe (bikameralizm). Parlamenty jednoizbowe (unikameralizm) występują, np. w Danii, Finlandii, Grecji, Portugalii czy Szwecji. W dwuizbowym parlamencie występuje izba pierwsza (bardziej popularna nazwa to izba niższa) oraz izba druga (wyższa); w Wielkiej Brytanii Izba Gmin i Izba Lordów, w Stanach Zjednoczonych to Izba Reprezentantów i Senat. Kompetencje obu izb w różnych krajach są odmienne. Na ogół jednak, izby drugie mają mniejsze kompetencje (wśród współczesnych państw demokratycznych tylko we Włoszech i Szwajcarii obie izby mają takie same kompetencje). Izby pierwsze pochodzą z wyborów powszechnych i bezpośrednich. Najczęściej ordynacja wyborcza do izby drugiej odznacza się podwyższonym cenzusem wyborczym.

Izby drugie (choć często z mniejszymi uprawnieniami) nazywa się wyższymi. Określenie to zawdzięczają tradycji historycznej. Nawiązują one bowiem do istniejących jeszcze w średniowieczu rad królewskich. Zasiadali w nich mianowani hierarchowie kościelni i wyżsi urzędnicy państwowi, a więc osoby pochodzące z arystokratycznych rodzin.