San Francisco

San Francisco
Pieczęć	Flaga
	Przydomek: The City by the Bay (Miasto nad Zatoką), Frisco, The City That Knows How (Miasto, Które Wie Jak; przestarz.), Baghdad by the Bay (Bagdad nad Zatoką)
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Kalifornia
Hrabstwo	San Francisco
Data założenia	29 czerwca 1776
Prawa miejskie	15 kwietnia 1850
Burmistrz	London Breed(inne języki)
Powierzchnia	601 km²
Wysokość	16 m n.p.m.
Populacja (2023); • liczba ludności; • gęstość	; 808 988; 6829 os./km²
Nr kierunkowy	415
Kod pocztowy	94101-94188
Strefa czasowa	UTC-08:00; UTC-07:00
	Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych San Francisco
	Położenie na mapie Kalifornii San Francisco
	37°46′45″N 122°25′09″W/37,779167 -122,419167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

San Francisco – miasto i hrabstwo w stanie Kalifornia w Stanach Zjednoczonych, położone na półwyspie San Francisco, otoczonym przez Ocean Spokojny na zachodzie, zatokę San Francisco na wschodzie i cieśninę Golden Gate na północy, czwarte pod względem liczby ludności miasto w Kalifornii i trzynaste w całym kraju^[6]. Jest częścią obszaru metropolitalnego San Francisco Bay Area, którego liczba ludności przekracza 7,2 miliona^[7].

Historia San Francisco sięga roku 1776, kiedy to hiszpańscy kolonizatorzy Ameryki Północnej dowodzeni przez Juana Bautistę de Anza(inne języki) osiedlili się na krańcu półwyspu, zakładając na tym terenie fort oraz misję imienia świętego Franciszka z Asyżu. San Francisco i Kalifornia należały następnie do Meksyku, po wywalczeniu przez niego niepodległości od Hiszpanii, a następnie po ataku Stanów Zjednoczonych na Meksyk w 1848 r. stały się ich częścią. Miasto przeżyło znaczne przyspieszenie rozwoju w 1848 roku podczas krótkiego okresu kalifornijskiej gorączki złota, stając się w tym czasie największym miastem na Zachodnim Wybrzeżu. W 1906 roku San Francisco zostało w większej części zniszczone podczas trzęsienia ziemi i pożarów, które były jego skutkiem. Po kataklizmie zostało szybko odbudowane, dziewięć lat później goszcząc Międzynarodową Wystawę Panamsko-Pacyficzną(inne języki). Podczas II wojny światowej San Francisco było punktem ekspedycyjnym dla tysięcy żołnierzy walczących na Pacyfiku i ważnym portem wypadowym operującej na tym oceanie floty. W latach powojennych do miasta napłynęły tysiące imigrantów i byłych żołnierzy, co zbiegło się w czasie z gwałtownym rozwojem okolicy. Nadchodzące rozluźnienie norm społecznych i inne czynniki przyczyniły się do początków ruchów społecznych środowisk LGBT. W 1967 w mieście zaczęło się tak zwane Lato Miłości. Postępująca liberalizacja i otwartość społeczności wyrobiły San Francisco opinię miasta liberalnego.

Obecnie San Francisco jest dużym ośrodkiem turystycznym znanym ze swoich atrakcji, między innymi mostu nad Złotymi Wrotami, więzienia Alcatraz, Coit Tower, tramwajów linowych, fabryki czekolady Ghirardelli(inne języki), czy chińskiej dzielnicy(inne języki). Charakterystyczne dla miasta są jego strome wzgórza i ulice oraz mieszanina stylów architektonicznych, od wiktoriańskiego do postmodernizmu. Miasto słynie także ze swojego zróżnicowania etnicznego, kosmopolityzmu, uniwersytetów oraz wyodrębnionych i wpływowych społeczności azjatyckiej, latynoamerykańskiej oraz LGBT.

↑ JamesJ. Sullivan JamesJ., Frisco, that once-verboten term for the city by the bay, is making a comeback among the young and hip. Herb Caen is spinning at warp speed, San Francisco: San Francisco Chronicle, 14 października 2003 [dostęp 2008-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-15] (ang.).
↑ Wielu turystów mówi o mieście „Frisco”. Nazwa ta została spopularyzowana w takich piosenkach jak (Sittin' On) The Dock of the Bay czy Sweet Little Sixteen. Jakkolwiek mieszkańcy wolą określenie „The City by the Bay”. Samuel D. Cohen pisał writes that many credit „Friscophobia” to newspaper columnist Herb Caen, whose first book, published in 1953, was „Don’t Call it Frisco.” Caen was considered by many to be the recognized authority on what was, and what was not, beneath the city’s dignity, and to him, Frisco was intolerable. Sama Cohen: Locals Know best: only tourists call it ‘Frisco’. [w:] Golden Gater Online [on-line]. San Francisco State University, 1997-09-11. [dostęp 2008-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (1997-11-23)]. (ang.).
↑ San Francisco Public Library: PPIE: The City That Knows How. [w:] Amusing America [on-line]. San Francisco Public Library, Online Exhibitions, 2005-03-29. [dostęp 2008-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-18)]. (ang.).
↑ Herb Caen: Baghdad-by-the-Bay. Garden City, N.Y.: Doubleday, 1949. LC F869.S3 C12. ISBN 978-0891740476. OCLC 31060237.
↑ Population Density, San Francisco, CA. [dostęp 2017-11-01]. (ang.).
↑ Population up in every Bay Area county in 2008. [w:] San Francisco Chronicle [on-line]. Hearst Communications, 2009-03-19. [dostęp 2009-03-27]. (ang.).
↑ Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2007. US Census Bureau. [dostęp 2008-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-03)]. (ang.).

[1] JamesJ. Sullivan JamesJ., Frisco, that once-verboten term for the city by the bay, is making a comeback among the young and hip. Herb Caen is spinning at warp speed, San Francisco: San Francisco Chronicle, 14 października 2003 [dostęp 2008-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-15] (ang.).

[2] Wielu turystów mówi o mieście „Frisco”. Nazwa ta została spopularyzowana w takich piosenkach jak (Sittin' On) The Dock of the Bay czy Sweet Little Sixteen. Jakkolwiek mieszkańcy wolą określenie „The City by the Bay”. Samuel D. Cohen pisał writes that many credit „Friscophobia” to newspaper columnist Herb Caen, whose first book, published in 1953, was „Don’t Call it Frisco.” Caen was considered by many to be the recognized authority on what was, and what was not, beneath the city’s dignity, and to him, Frisco was intolerable. Sama Cohen: Locals Know best: only tourists call it ‘Frisco’. [w:] Golden Gater Online [on-line]. San Francisco State University, 1997-09-11. [dostęp 2008-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (1997-11-23)]. (ang.).

[3] San Francisco Public Library: PPIE: The City That Knows How. [w:] Amusing America [on-line]. San Francisco Public Library, Online Exhibitions, 2005-03-29. [dostęp 2008-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-18)]. (ang.).

[4] Herb Caen: Baghdad-by-the-Bay. Garden City, N.Y.: Doubleday, 1949. LC F869.S3 C12. ISBN 978-0891740476. OCLC 31060237.

[5] Population Density, San Francisco, CA. [dostęp 2017-11-01]. (ang.).

[ludność2-6] Population up in every Bay Area county in 2008. [w:] San Francisco Chronicle [on-line]. Hearst Communications, 2009-03-19. [dostęp 2009-03-27]. (ang.).

[7] Annual Estimates of the Population of Metropolitan and Micropolitan Statistical Areas: April 1, 2000 to July 1, 2007. US Census Bureau. [dostęp 2008-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-03)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]