Sancho III Wielki

Ten artykuł od 2016-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Sancho III Wielki

Hrabia Aragonii
Okres	od 1000 do 1035
Poprzednik	Garcia II
Następca	Ramiro I (król)
Król Nawarry
Okres	od 1000 do 1035
Poprzednik	Garcia II
Następca	Garcia III
Dane biograficzne
Dynastia	Jimenez
Data urodzenia	992-996
Data śmierci	18 października 1035
Ojciec	Garcia II
Matka	Jimena Fernandez
Żona	Muniadona z Kastylii
Dzieci	Garcia III Ferdynand I Wielki Gonzalo Sánchez Bernardo Sánchez z Nawarry Ramiro I

Sancho III z Nawarry, zwany Wielkim (ur. 992-996, zm. 18 października 1035) był królem Nawarry od ok. 1000 oraz hrabią Aragonii. Syn Garcii II z Pampeluny i Jimeny Fernandez.

Sancho urodził się prawdopodobnie pomiędzy 992 a 996 rokiem. W dokumencie z 992 roku pojawia się po raz pierwszy imię jego matki, Jimeny Fernandez, jako żony króla Garcii II, lecz nie pojawia się w nim jeszcze wzmianka o Sancho. Z kolei w akcie przekazania willi Tercero do San Millán de la Cogolla pojawia się już Sancho jako królewski syn^[1].

W 1004 objął tron, dziedzicząc Nawarrę, Aragonię, Sobrarbe i Ribagorzę. Mimo że był pierwszym chrześcijańskim monarchą, któremu udało się zjednoczyć tyle posiadłości hiszpańskich, zaprzepaścił – z dzisiejszego punktu widzenia – dzieło swojego życia, rozdzielając je na mniejsze domeny krótko przed śmiercią, by zapewnić ziemię każdemu ze swoich synów.

Wraz ze swoim siostrzeńcem, królem Alfonsem V z Leónu i hrabią Garcią Sanchezem z Kastylii, przeprowadził wspólny atak na Al-Mansura Ibn Abi Aamira (zmarłego w 1002, zwanego Almanzorem) i podbił terytoria na południu.

Stosunki między trzema chrześcijańskimi dziedzinami pogorszyły się po zabójstwie hrabiego Garcii w 1027. W ramach kroków wojennych, które nastąpiły po tym zdarzeniu, Sancho III najpierw atakował Kastylię, a następnie León. U szczytu swoich podbojów rozszerzył granice królestwa od Galicji na zachodzie do hrabstwa Barcelony na wschodzie oraz tytułował się Rex Hispaniarum, królem Hiszpanów.

Sancho ożenił się z Muniadoną, córką hrabiego Sancho I z Kastylii. Spłodził z nią czterech ślubnych synów:

• García Sánchez III El de Nájera, króla Nawarry,
• Ferdynand I Wielki (1017–1065), króla Kastylii i Leónu,
• Gonzalo Sánchez, króla Sobrarbe i Ribagorza,
• Bernardo Sánchez z Nawarry.

Ze swoją kochanką – Sanchą de Aybar miał jeszcze jednego syna:

• Ramiro I Sánchez, króla Aragonii.

Przed śmiercią w 1035 Sancho podzielił swoje posiadłości pomiędzy synów. Ferdynand dostał Kastylię, Garcia – Nawarrę oraz kraj Basków, a Gonzalowi przypadła Sobrarba oraz Ribargorza. Nieślubny syn Ramiro otrzymał w spadku hrabstwo Aragonii, które potem przekształciło się w pełnoprawne królestwo.

Pochowany w klasztorze augustianów w dolinie Roncesvalles^[2].