Supergrupa

Ten artykuł dotyczy rodzaju grupy muzycznej. Zobacz też: supergrupa (biologia).

Supergrupa – w muzyce, głównie rockowej, zespół składający się ze znanych z wcześniejszej kariery instrumentalistów i wokalistów. Wyjątkowo zdarza się forma superzespół^[1]. W jazzie, gdzie wspólne występowanie muzyków związanych z różnymi grupami jest bardziej powszechne, podobne znaczenie ma nazwa zespół all stars^[1].

Ze względu na wieloznaczność przedrostka super, zdarza się, że potocznie słowem supergrupa określa się zespół składający się z wirtuozów (analogicznie do pojęć typu supergwiazda). Przez specjalistów jest to jednak uważane za błędne rozumienie tego pojęcia^[1]. Skądinąd, nawet podstawowe znaczenie jest nieostre, przez co bywa podawane jako przykład nie terminu, lecz terminologizmu^[1].

Pierwszą w historii supergrupą określał sam siebie (tytułując odpowiednio płyty) zespół The Steampacket stworzony przez Johna Baldry'ego i Roda Stewarta (Hoochie Coochie Men) oraz Julie Driscoll, Briana Augera i Vica Briggsa. Jednak za zespół sztandarowo pełniący funkcję prototypu pojęcia supergrupa uważany jest Cream. Grupę tę utworzyli znany z Blues Incorporated i Manfred Manna Jack Bruce, z The Yardbirds i The Bluesbreakers Eric Clapton i z Graham Bond Organisation Ginger Baker. Nawet nazwa grupy (ang. śmietanka) miała wskazywać na wykazaną w poprzednich zespołach wirtuozerię jej członków^[1].

Skład supergrupy może w dużej mierze powielać skład innego zespołu (np. w skład Liquid Tension Experiment wchodziło dwóch muzyków Dream Theater). Zwykle supergrupy tworzą muzycy związani z zespołami muzycznymi, ale zdarza się, że również muzycy znani głównie z działalności solowej (np. Traveling Wilburys tworzyli m.in. Roy Orbison i Bob Dylan). W miarę czasu niektóre supergrupy (np. Asia) przyjmują czasem do zespołu mniej znanych muzyków, stąd zdarza się, że nazwę tę stosuje się raczej do tych zespołów w początkowym składzie. Z drugiej strony, bywa tak, że od początku nie wszyscy muzycy tworzący supergrupę są równie uznani^[1]. W przypadku zespołów takich, jak np. King Crimson, które początkowo nie były supergrupami, lecz włączały znanych członków do składu o już ugruntowanej pozycji, uznanie ich za supergrupy jest sporne^[1]. Również kontrowersyjne jest stosowanie tego określenia do zespołów tworzonych przez muzyków wcześniej bardziej znanych z działalności pozamuzycznej (jak ma miejsce w przypadku A Perfect Circle)^[1]. Stosunkowo rzadko zdarza się, że supergrupa tworzona jest jako Tribute band (np. Yellow Matter Custard)^[1]. Czasem muzycy o wspólnych przekonaniach tworzą supergrupę w celu podkreślenia przekazu, jak ma miejsce w przypadku zespołu 2Tm2,3^[2]. Tworzenie supergrup bywa także uważane za zabieg marketingowy, gdyż taki zespół jeszcze przed pierwszymi występami może przyciągać uwagę fanów poszczególnych wykonawców^[1].

Według jednego z zestawień magazynu Teraz Rock do najbardziej znanych supergrup należą: Cream, Blind Faith, Emerson, Lake and Palmer, Bad Company, Asia, Traveling Wilburys, Temple of the Dog, Down, Mad Season, Liquid Tension Experiment, Fantômas, A Perfect Circle, Oysterhead, Audioslave, Velvet Revolver, Chickenfoot, The Dead Weather, Them Crooked Vultures, Atoms For Peace, Black Country Communion^[3].

Polskim przykładem supergrupy mogą być Emigranci, powstali z inicjatywy byłego gitarzysty Lady Pank, Edmunda Stasiaka^[4]. Skład zespołu stworzyli ponadto: basista (m.in. Oddziału Zamkniętego) Robert Jaszewski, perkusista (głównie Perfectu) Piotr Szkudelski i wokalista Aya RL Paweł Kukiz.