Teoria Deng Xiaopinga

Deng Xiaoping, twórca dengizmu

Teoria Deng Xiaopinga (dengizm) (chiń. upr. 邓小平理论, chiń. trad. 鄧小平理論, pinyin: Dèng Xiǎopíng Lǐlùn) – chińska ideologia polityczna, stworzona przez Deng Xiaopinga, faktycznego przywódcę Chińskiej Republiki Ludowej w latach 1978–1989. Dengizm wyewoluował z maoizmu, w przeciwieństwie do którego zreinterpretował jednak teorię marksistowską w duchu konfucjańskim[1].

Źródłem dengizmu była pragmatyczna frakcja Komunistycznej Partii Chin kierowana przez premiera Zhou Enlaia, która ukształtowała się w trakcie walki o władzę z radykalną frakcją Jiang Qing (tzw. „kampanii przeciw Konfucjuszowi”)[2]. Dengizm odwołuje się do dziedzictwa maoizmu – krytykował wprawdzie niektóre epizody w historii Chińskiej Republiki Ludowej (zwłaszcza wielki skok naprzód i rewolucję kulturalną), ale podkreślał sukcesy nierozerwalnie związane z kierownictwem Mao. W jego ujęciu „nie należy twierdzić, że myśli Mao Zedonga /.../ są nowym etapem w rozwoju marksizmu, /.../ jednak są one zastosowaniem i rozwinięciem marksizmu-leninizmu w Chinach”[3]. Według tej teorii Chiny nie porzucają marksizmu-leninizmu i myśli Mao Zedonga, tylko dostosowują system do istniejących warunków społeczno-ekonomicznych w Chinach[4].

  1. Wpływ konfucjanizmu wyraża się np. w idei, że „Kierować, to znaczy: służyć”. Deng Xiaoping, Chińska droga do socjalizmu, Warszawa 1988, s. 317; por. Krzysztof Gawlikowski, Konfucjański model państwa w Chinach, Warszawa 2009, s. 85–92.
  2. Krzysztof Gawlikowski, Nowa batalia o Konfucjusza, Warszawa 1976, s. 189–420.
  3. Deng Xiaoping, Chińska droga do socjalizmu, Warszawa 1988, s. 213–214.
  4. Deng Xiaoping (10 października 1978). „Przeprowadź politykę otwierania się na świat zewnętrzny i ucz się zaawansowanej nauki i technologii z innych krajów” http://en.people.cn/dengxp/vol2/text/b1240.html.

Developed by StudentB