Traktat wersalski

Traktat wersalski

Data	28 czerwca 1919
Miejsce	Wersal, Paryż
Przyczyna	I wojna światowa
Strony traktatu
Główne państwa Ententy:  Francja  Wielka Brytania  Stany Zjednoczone  Włochy  Japonia Pozostali sojusznicy:  Belgia  Boliwia  Brazylia  Chiny  Kuba  Ekwador  Grecja  Gwatemala  Haiti  Królestwo Hidżazu  Honduras  Liberia  Nikaragua  Panama  Peru  Polska  Portugalia  Rumunia  Królestwo SHS  Syjam  Czechosłowacja  Urugwaj Republika Weimarska
Multimedia w Wikimedia Commons

Traktat wersalski – główny traktat pokojowy kończący I wojnę światową, podpisany 28 czerwca 1919 roku przez Niemcy, mocarstwa Ententy, państwa sprzymierzone i stowarzyszone. Dokumenty ratyfikacji złożono 10 stycznia 1920 r. w Paryżu i z tą datą wszedł w życie^[1]. Traktat ustalił wiele granic międzypaństwowych w Europie oraz wprowadził nowy ład polityczny.

Traktat wersalski został zawarty podczas paryskiej konferencji pokojowej, trwającej od 18 stycznia 1919 roku do 21 stycznia 1920 r. Brało w niej udział 27 zwycięskich państw. Polska była reprezentowana przez Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego. Państwa pokonane w I wojnie światowej (Niemcy, Austro-Węgry, Imperium Osmańskie, Bułgaria) nie zostały dopuszczone do konferencji, a jedynie przedstawiono im traktaty do podpisania.

Rosja Sowiecka również nie została zaproszona, gdyż mocarstwa Ententy nie uznawały rządu bolszewickiego, który w marcu 1918 podpisał w imieniu Rosji separatystyczny pokój z Niemcami (traktat brzeski), co było złamaniem porozumień sojuszniczych w ramach Ententy. W konsekwencji Rosja nie była uznawana za państwo sojusznicze i zwycięskie. Do oficjalnego uczestnictwa w konferencji pokojowej nie zostało dopuszczone również^[2] żadne przedstawicielstwo białej Rosji. W konsekwencji Rosja nie była oficjalnie reprezentowana na konferencji pokojowej i nie była stroną traktatów pokojowych.

Po zawarciu traktatu z Niemcami nastąpiło zawarcie dalszych porozumień pokojowych z państwami pokonanymi:

• 10 września 1919 z Austrią w Saint-Germain-en-Laye (traktat pokojowy z Austrią)
• 27 listopada 1919 z Bułgarią w Neuilly-sur-Seine (traktat pokojowy z Bułgarią)
• 4 czerwca 1920 z Węgrami w Trianon(inne języki) (traktat w Trianon)
• 10 sierpnia 1920 z Imperium Osmańskim w Sèvres (traktat w Sèvres).

Językami autentycznymi były francuski i angielski (teksty francuski i angielski będą obowiązującymi), depozytariuszem rząd Francji^[3]. W pierwszej części traktatu (artykuły 1-26), liczącego łącznie 440 artykułów, zapisano powołanie Ligi Narodów, część XIII (art. 387-427) powoływała stowarzyszoną z nią Międzynarodową Organizację Pracy. Dalsze części dotyczyły losów Niemiec.