Transseksualizm

Niezgodność płci w okresie dojrzewania lub dorosłości
ICD-11

HA60

Transseksualizm
ICD-10

F64.0

DSM-IV

302.85

Transseksualizm[1] (łac. transire „przechodzić”; sexualis „płciowy”; sexus „płeć”[2]) – według APA historyczne, medyczne określenie odnoszące się do osób, które przeszły jakąś formę medycznej lub chirurgicznej terapii korekty płci[3]. Transseksualizm jest podzbiorem transpłciowości (inaczej transgenderyzmu)[4][5][6], jednak niektóre osoby transseksualne nie chcą stosować określenia „osoba transpłciowa”[7][8].

Niezgodność płci jest definiowana jako wyraźna i trwała niezgodność pomiędzy doświadczoną tożsamością płciową osoby a przypisaną jej płcią[9][10]. Do 2022 roku niezgodność płci była klasyfikowana w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD) jako zaburzenie psychiczne o nazwie transseksualizm (F64.0) jednak w publikowanym w czerwcu 2018 r. jedenastym wydaniu termin ten został usunięty pojawiło się za to określenie „niezgodność płci”(HA60) (ang. gender incongruence). Niezgodność płci jest klasyfikowana jako stan związany ze zdrowiem seksualnym[11][12][11][13][14].

Niegdyś transseksualizm był również uwzględniony w Diagnostycznym i Statystycznym Podręczniku Zaburzeń Psychicznych (DSM). Wraz z opublikowaniem DSM-5 wyeliminowano transseksualizm jako diagnozę, a w jego miejsce wprowadzono diagnozę dysforii płciowej[15].

Przyczyny tego zjawiska pozostają nieznane, rozpatruje się rolę czynników genetycznych, endokrynologicznych, neurorozwojowych i środowiskowych. Liczne struktury anatomiczne przejawiające dymorfizm płciowy, zwłaszcza w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, swą budową przypominają u osób transseksualnych struktury anatomiczne przeciwnej płci morfologicznej. Zaburzenie to występuje z częstością 4,6 na 100 tys. osób. Z uwagi na stres mniejszościowy prowadzi często do innych zaburzeń psychicznych. Leczenie, poza opieką psychiatryczną, obejmuje najczęściej trzy etapy: hormonoterapię, test realnego życia i tzw. operacje korekty płci. Ustawodawstwo regulujące możliwość zmiany płci metrykalnej(inne języki) jest zróżnicowane.

  1. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie JRJ
    BŁĄD PRZYPISÓW
  2. Słownik. Lingua Latina Omnibus. [dostęp 2014-09-13]. (pol.).
  3. Expert Q & A: Gender Dysphoria [online], www.psychiatry.org [dostęp 2020-01-08].
  4. Frye i inni, Transgender rights, Minneapolis, ISBN 0-8166-4311-3, OCLC 68221085 [dostęp 2020-06-12].
  5. Thomas E., Bevan, The psychobiology of transsexualism and transgenderism : a new view based on scientific evidence, Santa Barbara, California, ISBN 978-1-4408-3126-3, OCLC 881721443 [dostęp 2020-06-12].
  6. Christine Aramburu Alegria, Transgender identity and health care: implications for psychosocial and physical evaluation, „Journal of the American Academy of Nurse Practitioners”, 23 (4), 2011, s. 175–182, DOI10.1111/j.1745-7599.2010.00595.x, ISSN 1745-7599, PMID21489011 [dostęp 2020-06-12], Cytat: "Transgender, Umbrella term for persons who do not conform to gender norms in their identity and/or behavior (Meyerowitz, 2002). Transsexual, Subset of transgenderism; persons who feel discordance between natal sex and identity (Meyerowitz, 2002).".
  7. The Gender Centre Inc., Transsexualism [online], gendercentre.org.au, 4 marca 2016 [dostęp 2020-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  8. Dan. Karasic, Gender madness in American psychiatry : essays from the struggle for dignity, wyd. Text revision, Dillon, CO: GID Reform Advocates, 2008, s. 198, ISBN 1-4392-2388-2, OCLC 367582287 [dostęp 2020-06-12], Cytat: "Some Transsexual individuals also identify with the broader transgender community; others do not.".
  9. Transgender no longer ranked as 'disorder', „BBC News”, 29 maja 2019 [dostęp 2020-06-12] (ang.).
  10. Conditions related to sexual health: Gender incongruence, [w:] ICD-11 – Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2020-06-12], Cytat: "Gender incongruence is characterized by a marked and persistent incongruence between an individual’s experienced gender and the assigned sex. Gender variant behaviour and preferences alone are not a basis for assigning the diagnoses in this group.".
  11. a b WHO/Europe brief – transgender health in the context of ICD-11 [online], www.euro.who.int [dostęp 2020-06-12] (ang.).
  12. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO): transpłciowość to nie zaburzenie psychiczne. Życie bez stygmatyzacji [online], oko.press [dostęp 2020-06-12].
  13. Leczenie i terapia hormonalna osób transseksualnych [online], www.forumginekologii.pl [dostęp 2020-06-12] (pol.).
  14. Transseksualizm wykreślony z listy chorób psychicznych » HOLISTIC.news [online], HOLISTIC.news, 1 czerwca 2019 [dostęp 2020-06-12] (pol.).
  15. American Psychiatric Association., American Psychiatric Association. DSM-5 Task Force., Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5., wyd. 5th ed, Arlington, VA: American Psychiatric Association, 2013, ISBN 978-0-89042-554-1, OCLC 830807378 [dostęp 2020-06-12].

Developed by StudentB