Back Амшаԥ Abkhazian ӀутӀыж ADY Paasfees Afrikaans Ostern ALS ፋሲካ Amharic Ēaster ANG عيد القيامة Arabic ܥܐܕܐ ܕܩܝܡܬܐ ARC عيد القيامه ARZ Pascua AST
 Zmartwychwstanie Chrystusa Obraz Gaudenzio Ferrari (1475–1546) National Gallery w Londynie | |
| Dzień | |
|---|---|
| w 2023 |
9 kwietnia (zachód) |
| w 2024 |
31 marca (zachód) |
| w 2025 |
20 kwietnia (zachód) |
| Typ święta | |
| Symbole |
baranek, jajko, kurczak, zając |
| Podobne święta | |
Wielkanoc, Niedziela Wielkanocna, także: Wielka Niedziela, Zmartwychwstanie Pańskie, w prawosławiu: Pascha, mazow. Wielki Dzień[1] – najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie celebrujące misterium paschalne Jezusa Chrystusa: jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie[2][3], obchodzone przez Kościoły chrześcijańskie zachowujące Nicejskie wyznanie wiary (325 r.). Kulminacyjny moment cyklu paschalnego. Rozwinęło się od święta obchodzonego w duchu i prawdzie (J 4,24) w ramach żydowskich obrzędów Pesach. Następnie, po oddzieleniu Kościoła od Synagogi, stało się prostym dorocznym świętem poprzedzonym jednym lub kilkoma dniami postu, sprawowanym jako całonocne czuwanie (Wigilia Paschalna), w czasie którego opowiadano historię zbawienia zwieńczoną w wydarzeniach paschalnych z udziałem Jezusa Chrystusa i składano eucharystyczną ofiarę prawdziwego Baranka (por. Orędzie paschalne) – Syna Bożego. A ostatecznie przybrało formę trzydniowego obchodu tzw. Triduum Paschalnego, poprzedzonego czterdziestodniowym okresem przygotowania (wielki post) i kontynuowanego radosną celebracją pięćdziesięciu dni okresu wielkanocnego aż do święta Zesłania Ducha Świętego[4].
Obrzędy Wigilii Paschalnej, Wielkiej Nocy par excellence, stanowiącej serce Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego, jak ukazują np. przepisy obrządku rzymskiego, rozpoczynają się w sobotę po zapadnięciu zmroku. „Nie wolno ich rozpocząć, zanim nie zapadnie noc, a należy je zakończyć przed świtem”[5]. Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego jest wspominana w ciągu roku liturgicznego poprzez świętowanie niedzieli. Jak się wyraził Jan Paweł II w liście Dies Domini, niedziela jest „paschą tygodnia, podczas której świętujemy zwycięstwo Chrystusa nad grzechem i śmiercią, dopełnienie w Nim dzieła pierwszego stworzenia i początek «nowego stworzenia» (por. 2 Kor 5, 17)”[6].
- ↑ Толстой 1995 ↓, s. 337.
- ↑ Wojciechowski 2003 ↓, s. 410.
- ↑ Cantalamessa 1998 ↓, s. 112–115.
- ↑ Cantalamessa 1998 ↓, s. 134.
- ↑ Por. Niedziela Wielkanocna Zmartwychwstania Pańskiego: Wigilia Paschalna w Wielką Noc, nr 3-4, Mszał rzymski, wyd. II poszerzone, 2008 r., s. 150.
- ↑ Por. Jan Paweł II, List apostolski «Dies Domini» 1 [online], opoka.org, 31 maja 1998.