Wikariusz generalny Rzymu

Wikariusz Generalny Jego Świątobliwości dla diecezji Rzymu
Ilustracja
Herb obecnego wikariusza
Stanowisko
Państwo

 Włochy

Data utworzenia

1106/1107

Pierwszy wikariusz generalny

Giovanni Marsicano

Długość kadencji

do odwołania, emerytury lub śmierci

Obecny wikariusz generalny

Baldassarre Reina

Siedziba

Piazza di San Giovanni in Laterano 6, 00–184 Rzym

Strona internetowa

Wikariusz generalny Rzymu – oficjalnie Wikariusz Generalny Jego Świątobliwości dla diecezji Rzymu. Duchowny, powoływany przez papieża, którego obowiązkiem jest realizacja bieżących zadań biskupa diecezji rzymskiej. Urząd pełni zwyczajowo kardynał, któremu przysługuje tytuł: „Kardynał wikariusz”. W wypadku gdy urząd pełni osoba spoza Kolegium Kardynalskiego, duchowny tytułowany jest „Prowikariuszem”. Wikariusz kieruje Wikariatem Generalnym dla diecezji Rzymskiej. W pracy pomagają mu: wiceregent oraz biskupi pomocniczy Rzymu. Wikariusz generalny Rzymu od 1966 jest z urzędu administratorem apostolskim suburbikarnej diecezji Ostii – której administracja jest scalona z wikariatem rzymskim. Natomiast od 7 listopada 1970[1], wikariusz Rzymu jest połączony z funkcją archiprezbitera bazyliki św. Jana na Lateranie.

Pierwsze wzmianki o osobie zarządzającej w imieniu papieża diecezją rzymską pochodzą z 1106/1107[2]. Aż do 1260 wikariusze byli powoływani spośród kardynałów, z tym, że zawsze były to nominacje doraźne, związane z nieobecnością papieża w Rzymie. Pierwszym wikariuszem wybranym spośród biskupów był dominikanin Thomas Fusconi de Berta. Zwyczaj ten kontynuowano do konsystorza 29 listopada 1558, kiedy to Paweł IV zarządził, że kolejni wikariusze powoływani będą spośród kardynałów ze święceniami biskupimi. W tym czasie wikariusze diecezji rzymskiej powoływani byli już rutynowo, jako pomocnicy papieża w sprawowaniu posługi duszpasterskiej na terenie jego diecezji, a nie jedynie tymczasowi zastępcy, na czas jego nieobecności.

W momencie śmierci papieża tradycyjnie to kardynał wikariusz ogłasza tę wiadomość; chociaż o śmierci Jana Pawła II zawiadomił abp Leonardo SandriSubstytut ds. Ogólnych Sekretariatu Stanu[3]. Gdy dochodzi do sede vacante, kardynał wikariusz zachowuje swój urząd[4][5].

Od 6 października 2024 funkcję wikariusza generalnego dla diecezji Rzymskiej pełni abp Baldassarre Reina[6], natomiast emerytowanymi wikariuszami Rzymu są kardynałowie Camillo Ruini i Agostino Vallini.

  1. Kard. Angelo Dell’Acqua jako pierwszy połączył funkcje Wikariusza Generalnego Rzymu i Archiprezbitera Bazyliki św. Jana na Lateranie. catholic-hierarchy.org, 2020-04-13. [dostęp 2020-05-25]. (ang.).
  2. Zob. Hüls, Rudolf: Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049–1130. Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom. Max Niemeyer Verlag. Tybinga 1977, s. 141. ISBN 978-3-484-80071-7
  3. Annuncio della morte di Papa Giovanni Paolo II [online].
  4. Annuario Pontificio 2012, p. 1377 Jan Paweł II: Universi Dominici gregis. 1996.
  5. Tomasz Strzałkowski. Wybór Biskupa Rzymskiego w świetle konstytucji apostolskiej. „Prawo, Administracja, Kościół”, 4(28)/2006. Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL. [dostęp 2013-03-06]. (pol.). 
  6. Annuncio di Concistoro l’8 dicembre per la creazione di nuovi Cardinali (S.E. Mons. Baldassare Reina, da oggi Vicario Generale per la Diocesi di Roma). press.vatican.va. [dostęp 2024-10-06]. (wł.).

Developed by StudentB