Herb obecnego wikariusza | |
Stanowisko | |
Państwo | |
---|---|
Data utworzenia |
1106/1107 |
Pierwszy wikariusz generalny | |
Długość kadencji |
do odwołania, emerytury lub śmierci |
Obecny wikariusz generalny | |
Siedziba |
Piazza di San Giovanni in Laterano 6, 00–184 Rzym |
Strona internetowa |
Wikariusz generalny Rzymu – oficjalnie Wikariusz Generalny Jego Świątobliwości dla diecezji Rzymu. Duchowny, powoływany przez papieża, którego obowiązkiem jest realizacja bieżących zadań biskupa diecezji rzymskiej. Urząd pełni zwyczajowo kardynał, któremu przysługuje tytuł: „Kardynał wikariusz”. W wypadku gdy urząd pełni osoba spoza Kolegium Kardynalskiego, duchowny tytułowany jest „Prowikariuszem”. Wikariusz kieruje Wikariatem Generalnym dla diecezji Rzymskiej. W pracy pomagają mu: wiceregent oraz biskupi pomocniczy Rzymu. Wikariusz generalny Rzymu od 1966 jest z urzędu administratorem apostolskim suburbikarnej diecezji Ostii – której administracja jest scalona z wikariatem rzymskim. Natomiast od 7 listopada 1970[1], wikariusz Rzymu jest połączony z funkcją archiprezbitera bazyliki św. Jana na Lateranie.
Pierwsze wzmianki o osobie zarządzającej w imieniu papieża diecezją rzymską pochodzą z 1106/1107[2]. Aż do 1260 wikariusze byli powoływani spośród kardynałów, z tym, że zawsze były to nominacje doraźne, związane z nieobecnością papieża w Rzymie. Pierwszym wikariuszem wybranym spośród biskupów był dominikanin Thomas Fusconi de Berta. Zwyczaj ten kontynuowano do konsystorza 29 listopada 1558, kiedy to Paweł IV zarządził, że kolejni wikariusze powoływani będą spośród kardynałów ze święceniami biskupimi. W tym czasie wikariusze diecezji rzymskiej powoływani byli już rutynowo, jako pomocnicy papieża w sprawowaniu posługi duszpasterskiej na terenie jego diecezji, a nie jedynie tymczasowi zastępcy, na czas jego nieobecności.
W momencie śmierci papieża tradycyjnie to kardynał wikariusz ogłasza tę wiadomość; chociaż o śmierci Jana Pawła II zawiadomił abp Leonardo Sandri – Substytut ds. Ogólnych Sekretariatu Stanu[3]. Gdy dochodzi do sede vacante, kardynał wikariusz zachowuje swój urząd[4][5].
Od 6 października 2024 funkcję wikariusza generalnego dla diecezji Rzymskiej pełni abp Baldassarre Reina[6], natomiast emerytowanymi wikariuszami Rzymu są kardynałowie Camillo Ruini i Agostino Vallini.