William Wilberforce

William Wilberforce

William Wilberforce Portret pędzla Karla Antona Hickela, około 1794
Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1759 Kingston upon Hull, Yorkshire
Data i miejsce śmierci	29 lipca 1833 Londyn
Poseł do parlamentu z okręgu Kingston upon Hull
Okres	od 24 lipca 1820 do 13 września 1821
Przynależność polityczna	Niezależny
Poseł do parlamentu z okręgu Yorkshire
Okres	od 29 listopada 1784 do 29 września 1812
Poseł do parlamentu z okręgu Bramber
Okres	od 24 listopada 1812 do luty 1825
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

William Wilberforce (ur. 24 sierpnia 1759, zm. 29 lipca 1833) był brytyjskim politykiem, filantropem i przywódcą ruchu abolicjonistycznego, stawiającego sobie za cel zniesienie niewolnictwa.

Urodził się w Kingston upon Hull w hrabstwie Yorkshire, gdzie w roku 1780 rozpoczął swoją karierę polityczną; w latach 1784-1812 był niezależnym posłem do parlamentu z okręgu Yorkshire. W roku 1785 doświadczył nawrócenia religijnego i został ewangelikalnym anglikaninem, co spowodowało zmianę jego stylu życia i przejawiało się w pasji reformatorskiej, która nie opuściła go już do końca życia. W 1787 roku nawiązał kontakt z Thomasem Clarksonem(inne języki) i grupą przeciwników handlu niewolnikami, wśród nich byli Grenvill Sharp, Hannah More i Charles Middleton. Przekonali oni Wilberforce'a do swojego programu i wkrótce stał się on wybitną postacią angielskiego ruchu abolicjonistycznego. Przez dwadzieścia sześć lat prowadził w brytyjskim parlamencie kampanię przeciwko handlowi niewolnikami, co w konsekwencji w roku 1807 doprowadziło do uchwalenia ustawy zakazującej handlu niewolnikami (The Slave Trade Act(inne języki))^[1].

Wilberforce podkreślał znaczenie religii, moralności i wykształcenia. Był orędownikiem wielu szlachetnych spraw i promował je, prowadząc liczne kampanie. A zatem: wspierał działania Towarzystwa Walki z Występkiem (ang. Society for Suppression of Vice) i prace misyjne Brytyjczyków w Indiach, utworzenie wolnej kolonii w Sierra Leone, założenie towarzystwa misyjnego Church Mission Society, popierał też działalność Towarzystwa Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt (ang. Society for the Prevention of Cruelty to Animals). Będąc w zasadzie konserwatystą, opowiadał się za ustawodawstwem represyjnym, co ściągnęło na niego oskarżenia o to, że prowadząc kampanie przeciwko niewolnictwu za granicą, nie zauważał niesprawiedliwości w kraju.

W późniejszych latach, nawet po roku 1826, kiedy przestał być już posłem ze względu na słabe zdrowie, wspierał kampanię na rzecz całkowitego zniesienia niewolnictwa. Ta ostatnia kampania doprowadziła do uchwalenia w 1833 roku Slavery Abolition Act(inne języki)^[2], która znosiła niewolnictwo na obszarze prawie całego Imperium Brytyjskiego^[3]. Wilberforce umarł trzy dni po tym, kiedy dowiedział się, że przeprowadzenie ustawy przez parlament nie budzi wątpliwości. Został pochowany w Opactwie westminsterskim, blisko swojego przyjaciela Williama Pitta.