Zelandia (mikrokontynent)

Ten artykuł dotyczy kontynentu. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Zelandia

Topografia Zelandii
Państwo	Nowa Zelandia Terytoria niesamodzielne:  Nowa Kaledonia  Norfolk,  Wyspy Morza Koralowego
Powierzchnia	wynurzone: 286 655 km²; całość: ok. 4 900 000 km²[1]
Miejscowości	Miasta w Nowej Zelandii: Auckland, Manukau, Christchurch; Miasta Nowej Kaledonii: Numea
Wysokość	max: 3724 m n.p.m., Góra Cooka
Rodzaj obiektu	mikrokontynent / kontynent[1]
Położenie na mapie świata Zelandia
40°00′S 170°00′E/-40,000000 170,000000
Mapa południowej części mikrokontynentu
Multimedia w Wikimedia Commons

Zelandia (ang. Zealandia) – mikrokontynent leżący na wschód od Australii, którego około 94% powierzchni znajduje się pod wodą^[2][3]. Jego lądy stanowią przede wszystkim archipelag Nowa Zelandia i Nowa Kaledonia wraz z przybrzeżnymi wyspami (m.in. Wyspy Lojalności, Île des Pins, Wyspy Chesterfield), oprócz nich mniejsze wyspy jak australijskie Norfolk i Lord Howe. W 2017 roku grupa naukowców (m.in. Nick Mortimer) postulowała, aby uznać go za odrębny kontynent. Według takiego podejścia stanowiłby najmniejszy pod względem wielkości kontynent^[1].

Odrębność Zelandii przypuszczalnie rozpoczęła się od subdukcji płyty Phoenix pod płytę antarktyczną w ówczesnej wschodniej Gondwanie. Wówczas region ten uległ wypiętrzeniu, a następnie, na skutek kolejnych ruchów tektonicznych, oderwaniu od głównego kontynentu^[4].