Ziemie zabrane (również Kraj Zabrany)[1] – wschodnie województwa I Rzeczypospolitej zagarnięte w wyniku rozbiorów Polski (1772–1795) przez Imperium Rosyjskie, stanowiące obszar zaboru rosyjskiego z wyłączeniem terytorium państwowego Królestwa Polskiego, utworzonego w 1815 r.
Termin „ziemie zabrane” wprowadził do obiegu naukowego i publicystyki Maurycy Mochnacki w 1834 r.[2] W 1914 r. ziemie zabrane zamieszkiwało 2,5 mln Polaków, stanowiących większość tamtejszego ziemiaństwa i inteligencji[3].