Amonijak

Amonijak
	Amonijak (engl. azane)
Drugi nazivi	hidrogen-nitrid
Identifikacija
CAS registarski broj	7664-41-7
PubChem	222
MeSH	Ammonia
RTECS registarski broj toksičnosti	BO0875000
Jmol-3D slike	Slika 1
SMILES
	N
InChI
	InChI=1S/H3N/h1H3 ; Kod: QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-N InChI=1/H3N/h1H3
Svojstva
Molekulska formula	NH3
Molarna masa	17.0306 g/mol
Agregatno stanje	bezbojan gas oštrog mirisa
Gustina	0.6942
Tačka topljenja	-77.73 °C (195.42 K)
Tačka ključanja	-33.34 °C (239.81 K)
Rastvorljivost u vodi	89.9 g/100 mL na 0°C
Baznost (pKb)	4.75 (u reakciji sa H2O)
Indeks prelamanja (nD)	εr
Struktura
Oblik molekula (orbitale i hibridizacija)	trigonalna piramida
Dipolni moment	1.42 D
Opasnost
Opasnost u toku rada	opasan gas, nagriza, korozivan
NFPA 704	1 3 0
R-oznake	R10, R23, R34, R50; (S1/2), S16, S36/37/39,; S45, S61
Tačka paljenja	ne
Tačka spontanog paljenja	651 °C
Srodna jedinjenja
Drugi anjoni	amonijum-hidroksid (NH4OH)
Drugi katjoni	amonijum (NH4+)
Srodna amonijačna jedinjenja	amonijum-hlorid (NH4Cl)
Srodna jedinjenja	N2H4; HN3; hidroksilamin; hloramin
	; ; Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala
	Infobox references

Amonijak je spoj dušika i vodika formule NH₃. Pri normalnoj temperaturi i tlaku amonijak je plin. Toksičan je i korozivan prema pojedinim materijalima, te ima karakterističan miris. Amonijak koji se komercijalno koristi zove se "bezvodni amonijak" kako bi se razlikovao od otopine amonijeva hidroksida koja se zove "kućni amonijak". Molekula amonijaka ima trigonalno-piramidalnu strukturu, kao što je i predviđeno VSEPR teorijom. Takva struktura daje molekuli amonijaka polarni moment i čini molekulu polarnom zbog čega se amonijak lako otapa u vodi. Atom dušika u molekuli ima jedan slobodni elektronski par, te se amonijak ponaša kao baza. To znači da amonijak u vodenoj otopini može preuzeti proton od molekule vode čime nastaje hidroksidni anion i jedan amonijev kation (NH₄⁺) koji ima oblik pravilnog tetraedra. Stupanj do kojeg će amonijak stvarati amonijeve ione ovisi o pH vrijednosti otopine - pri vrijednosti pH ~ 7 disocirano je oko 99% molekula amonijaka. Glavna uporaba amonijaka je u proizvodnji gnojiva, eksploziva i polimera. On je također sastojak kućnih sredstava za čišćenje. Amonijak se nalazi u malim količinama u atmosferi, gdje nastaje zbog procesa raspadanja dušičnih tvari životinjskog i biljnog porijekla. Amonijak i amonijeve soli nalaze se u malim količinama u kišnici, dok se amonijev klorid (salmijak) i amonijev sulfat nalaze u blizini vulkana, a kristali amonijevog bikarbonata su pronađeni u patagonskom guanu. Amonijeve soli su rasprostranjene kroz svu plodnu zemlju i u morskoj vodi. Tvari koje sadrže amonijak ili koje su mu slične zovu se amonijakali.

↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519. edit
↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.

[1] Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519. edit

[2] Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.

[1]

[2]