Beyond the Valley of the Dolls

Beyond the Valley of the Dolls
Režija	Russ Meyer
Producent	Russ Meyer
Scenario	Roger Ebert sinopsis: Roger Ebert Russ Meyer[1]
Uloge	Dolly Read Cynthia Myers Marcia McBroom Phyllis Davis Erica Gavin John LaZar Michael Blodgett David Gurian
Muzika	Stu Phillips William Loose (add'l music)[1]
Fotografija	Fred J. Koenekamp
Montaža	Dann Cahn Dick Wormel[1]
Studio	20th Century Fox[1]
Distribucija	20th Century Fox
Datum(i) premijere	17. 6. 1970 (1970-06-17) (Los Angeles) [1]
Trajanje	109 min.[1]
Zemlja	Sjedinjene Države
Jezik	engleski
Budžet	900.000 $[2] or 2,09 mil. $[3]
Bruto prihod	40 mil. $[2]

Beyond the Valley of the Dolls (sh. Preko Doline lutaka) je američki igrani film snimljen 1970. u režiji Russa Meyera, poznat kao jedino značajnije ostvarenje u filmografiji uglednog kritičara Rogera Eberta, ali i kao jedan od najneobičnijih filmova svog vremena.

Originalno zamišljen kao nastavak popularnog filma Dolina lutaka iz 1967. godine, nakon problema koje je izazvala Jacqueline Susann, autorica njegovog književnog predloška, pretvoren je u njegovu parodiju. Protagonistice, čije likove tumače Dolly Read, Cynthia Myers i MarciaMcBroom, su članice fiktivnog ženskog rock benda koje radi karijere dolaze u Los Angeles. Radnja prikazuje kako tamo sreću niz bizarnih likova i doživljavaju niz bizarnih pustolovina koje će uključivati drogu, muške prostitutke, transseskualce, lezbijske veze, koje će na kraju kulminirati krvoprolićem.

Film je snimljen u trenutku kada je studio 20th Century Fox bio u velikoj financijskoj krizi, dijelom uvjetovanom neprilagođenosti ukusu mlade publike. Beyond the Valley of the Dolls je u mnogo čemu predstavljao eksperiment, odnosno pokušaj usklađivanja sa novim vremenom kroz angažiranje mladog scenarista Eberta i režisera Meyera, koji je dotada uglavnom snimao nezavisne seksploatacijske B-filmove, ali je sa njima stekao veliki ugled. Obojici je ostavljena izuzetna kreativna sloboda, što je Ebert poslije slikovito opisao kao "kada bi duševnu bolnicu prepustili na upravu pacijentima". Film je zamišljen kao eksperimentalna mješavina žanrova - od ozbiljne drame, horora, mjuzikla, preko satiričkog prikaza američke industrije zabave (što je uključivalo likove temeljene na rock-producentu Philu Spectoru i bokseru Muhamedu Aliju); na film je snažno uticalo ubistvo Sharon Tate, glumice koja je nastupila u Dolini lutaka te je na osnovu nje napravljeno krvavo finale. Produkciju su obilježile brojne improvizacije, tako da je jedan od ključnih obrata u filmu u scenarij ubačen na samom setu u posljednji trenutak. "Problematični" sadržaji vezani uz prikaz narkomanije i seksualnih anomalija su cenzorski odbor MPAA potakli da filmu udijeli najstroži rejting "X"; doznavši za to, Meyer je htio dosnimiti scene golotinje i eksplicitnog nasilja, ali mu studio nije dozvolio.

Film, napravljen sa relativno niskim budžetom, je nakon premijere imao solidnu gledanost i dostigao profit. Kritičari su ga, međutim, žestoko napali te je stekao status neuspjeha. Ebert se nakon tog neuspjeha odlučio gotovo u potpunosti preorijentirati na filmsku kritiku, a Meyer je, nakon neuspjeha svog sljedećeg filma The Seven Minutes odustao od snimanja za mainstream studije. Usprkos svega toga, reputacija filma je sa vremenom rasla te danas uživa svojevrsni kult status.

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5} Beyond the Valley of the Dolls u katalogu Američkog filmskog instituta
2. ↑ ^{2,0 2,1} King of the Funny Skin Flicks by Roger Ebert. Chicago Sun-Times. pristup 26. V 2012.
3. ↑ Solomon, Aubrey. Twentieth Century Fox: A Corporate and Financial History (The Scarecrow Filmmakers Series). Lanham, Maryland: Scarecrow Press, 1989. ISBN 978-0-8108-4244-1. p256