|
Historija Kine | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
DREVNA | |||||||
3 Suverena & 5 Careva | |||||||
Dinastija Xia 2100–1600 pne. | |||||||
Dinastija Shang 1600–1046 pne. | |||||||
Dinastija Zhou 1045–256 pne. | |||||||
Zapadni Zhou | |||||||
Istočni Zhou | |||||||
Period Proljeća i Jeseni | |||||||
Period Zaraćenih država | |||||||
CARSKA | |||||||
Dinastija Qin 221 pne.–206 pne. | |||||||
Dinastija Han 206 pne.–220 n.e. | |||||||
Zapadni Han | |||||||
Dinastija Xin | |||||||
Istočni Han | |||||||
Tri kraljevstva 220–280 | |||||||
Wei, Shu & Wu | |||||||
Dinastija Jin 265–420 | |||||||
Zapadni Jin | 16 kraljevstava 304–439 | ||||||
Istočni Jin | |||||||
Južne & Sjeverne dinastije 420–589 | |||||||
Dinastija Sui 581–618 | |||||||
Dinastija Tang 618–907 | |||||||
( Drugi Zhou 690–705 ) | |||||||
5 dinastija & 10 kraljevstava 907–960 |
Dinastija Liao 907–1125 | ||||||
Dinastija Song 960–1279 |
|||||||
Sjeverni Song | Z. Xia | ||||||
Južni Song | Jin | ||||||
Dinastija Yuan 1271–1368 | |||||||
Dinastija Ming 1368–1644 | |||||||
Dinastija Qing 1644–1911 | |||||||
MODERNA | |||||||
Republika Kina 1912–1949 | |||||||
Narodna Republika Kina 1949– |
Republika Kina (Tajvan) 1945– | ||||||
Dinastija Ming (kineski: 明朝, pinyin: Ming Cháo) ili Veliko Carstvo Ming (大明帝国) je kineska dinastija koja je vladala Kinom od 1368. do 1644. godine; posljednja dinastija čiji su vladari porijekom bili Han Kinezi.[4][5] U više od 200 godina vladavine, dinastija Ming je donijela red i napredak većini Kine. Stanovništvo se udvostručilo (od 100 na 200 milijuna stanovnika), uvedene su nove žitarice, cvala je industrija i povećala se trgovina. U 17. stoljeću, korupcija, vanjski napadi i loše žetve su oslabile njezinu vlast i doveli do njezina pada.
Car Hung-vu iz dinastije Ming (koji je vladao 1368 – 98) je pokušao da kreira društvo samodovoljnih ruralnih zajednica organizovanih u čvrsti, nepokretni sistem koji bi garantovao i podržavao permanentnu klasu vojnika njegove dinastije:[5] imperijalna stajaća armija je premašivala jedan milion vojnika, a mornarička brodogradilišta u Nanjingu su bila najveća na svetu.[6] On je takođe posvetio veliku pažnju umanjivanju moći dvorskih eunuha[7] i nepovezanih magnata, dajući moć svojim mnogobrojnim sinovima širom Kine i pokušavajući da vodi te prinčeve kroz Huang Ming Zu Xun, set objavljenih dinastičkih uputstva. Ovo se završilo spektakularnim neuspehom kad je njegov maloletni naslednik, Imperator Jianwen, pokušao da zauzda moć svog ujaka, izazivajući Jingnan kampanju, pobunu koja je dovela princa od Yan na tron kao Jondl imperatora 1402. godine. On je uspostavio Yan kao sekundarnu prestonicu i preimenovao je u Peking, konstruisao je Zabranjeni grad, obnovio je Veliki kanal i uspostavio je primat imperijalnog nadzora u imenovanju službenika. On je obnovio položaj svojih eunuhskih pristalica i zaposlio ih je kao protivtežu konfučijskih učenjaka-službenika. Jedan od njih, Zheng He, je predvodio sedam enormnih istraživačkih putovanja u Indijskom okeanu sve do Arabije i obale Afrike.
Uspon novih careva i novih frakcija je umanjio takve ekstravagancije; hvatanje cara Zhengtong tokom Timuske krize 1449. ih je potpuno dokrajčio. Carska mornarica je dovedena do neodrživog stanja, dok je prinudnim radom konstruisana Liaodongška palisada, i povezan i ojačan Veliki kineski zid do njegove moderne forme. Široki popisi celokupnog carstva su sprovođeni svake decenije, mada su želja za izbegavanjem rada i poreza, i poteškoće sa skladištenjem i korišćenjem enormnih arhiva u Nanjingu ometali precizno prebrojavanje.[5] Procene za kasnu Ming populaciju su u opsegu od 160 do 200 miliona.[8] Neohodni prihodi su istiskivani iz sve manjeg i manjeg broja farmera, usled sve većig broja onih koji nestali iz zvaničnih rekorda ili su „donirali“ svoju zemlju eunuhsima ili hramovima koji su bili izuzeti od poreza.[5] Namena Haijin zakona je bila da se zaštite obale od „japanskih“ pirata, ali umesto toga oni su pretvorili mnoge u krijumčare i same pirate.
Do 16. veka, međutim, ekspanzija Evropske trgovine – mada ograničena na ostrva u blizini Guangdžou kao što je Makao – raširila je kolumbijsku razmenu useva, biljki i životinja u Kinu, uvodeći čili paprike u sičuansku kuhinju, kao i visoko produktivni kukuruz i krompire, čime je umanjeng glad i podstaknut rast populacije. Uspon portugalske, španske, i holandske trgovine je kreirao novu potražnju za kineskim proizvodima i proizveo masovni priliv japanskog i američkog srebra. Ovo svestrano obilje je omogućilo Ming dinastiji da izbegne upotrebu papirnog novca, što je podstaklo hiperinflaciju tokom 1450-tih. Dok su se tradicionalni konfučijanci suprotstavljali takvoj prominentnoj ulozi trgovine i novih bogataša kreiranih njom, krivoverje koje je uveo Vang Jangming je imalo prilagodljiviji stav. Zhang Juzhengove inicijalno uspešne reforme su se pokazale devastirajućim kad je poljoprivredni zastoj uzrokovan Malim ledenim dobom bio praćen japanskim i španskim propisima kojim je ubrzo prekinuta ponuda srebra, koje je bilo neophodno farmerima za plaćanje poreza. Usled kombinacije loših žetvi, poplava, i epidemija, stekao se utisak da je dinastija izgubila svoj nebeski mandat, te je kolapsirala je pred pobunjeničkim vođom Li Zihengom i Mandžurskom invazijom.
U 19. i 20. veku, pod snažnim dojmom stranih osvajanja, kolonizacije i bezbrojnih poniženja, Kinezi su često dinastiju Ming idealizirali kao zlatno doba vlastite povijesti.