Back Etanol Afrikaans Ethanol ALS Etanol AN إيثانول Arabic ইথান'ল Assamese Etanol AST दारु AWA Etanol Azerbaijani اتانول AZB Этанол Bashkir

Etanol

Etanol
IUPAC ime
Drugi nazivi etil alkohol; hidroksietan; alkohol za piće; etil hidrat
Identifikacija
CAS registarski broj 64-17-5
MeSH Ethanol
RTECS registarski broj toksičnosti KQ6300000
Jmol-3D slike Slika 1
Svojstva
Molekulska formula CH3CH2OH
Molarna masa 46.06844(232) g/mol
Agregatno stanje bezbojna bistra tečnost
Gustina 0.789 g/cm³, tečnost
Tačka topljenja

−114.3 °C (158.8 K)

Tačka ključanja

78.4 °C (351.6 K)

Rastvorljivost u vodi potpuna
pKa 15.9 (H2O), 29.8 (DMSO)[2][3]
Viskoznost 1.200 mPa·s na 20.0 °C[4]
Dipolni moment 5.64 fC·fm (1.69 D) (gas)
Фармакологија
АТЦ D08AX08
DrugBank DB00898
Bioraspoloživost Varijabilna[5]
Načini upotrebe oralno
ponekad: supozitorno, inhalaciono, okularno, insuflaciono,[7] injekcijom[8]
Metabolizam Hepatički enzim alkohol dehidrogenaza
Vreme polu-uklanjanja iz organizma konstantna brzina eliminacije[6]
Načini upotrebe Urin, putem daha, perspiracije, suza, mleka, pljuvačke, žuči[6]
Umereno[9]
Opasnost
EU-klasifikacija Zapaljiv (F)
NFPA 704
3
2
1
 
R-oznake R11
S-oznake S2, S7, S16
Tačka paljenja 286.15 K (13 °C ili 55.4 °F)
Srodna jedinjenja



Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala

Infobox references

Etanol ili etil alkohol, alkohol, žesta, špirit, špiritus, je popularno ime za organski spoj iz grupe alkohola. Pojavljuje se kao bezbojna tekućina ugodnog mirisa.[10] Ime mu dolazi od arapske riječi al-kuhl, što znači prašak za bojanje očnih kapaka. Proizvodi se najčešće iz škrobnih i šećernih sirovina vrenjem uz pomoć kvasca. Etanol je glavni alkohol u alkoholnim pićima, proizvedenom fermentacijom šećera posredstvom kvasca. On je neurotoksična[11][12] psihoaktivna materija i jedna od najstarijih rekreacionih droga. On može da uzrokuje alkoholnu intoksikaciju kad se konzumira u prekomernoj količini.

Upotrebljava se za kao otapalo i sredstvo za ekstrakciju, za dezinfekciju,[13] za konzerviranje i pri proizvodnji alkoholnih pića. Služi kao polazna sirovina za cijeli niz kemikalija. Opća formula alkohola je R-OH, dakle hidroksilna skupina OH, vezana na alkan tj. lanac ugljikovodika. Sličnu strukturu imaju karboksilne kiseline koje se dobivaju oksidacijom alkohola. Hidroksilna skupina (funkcijska skupina) se sastoji od jednog atoma vodika i jednog atoma kisika, prema tome je jednovalentna. Zato i lanac na koji se skupina vezuje mora biti jednovalentan. Tako će npr. sažeta strukturna formula etanola biti CH3-CH2-OH.

  1. ↑ „Ethanol – Compound Summary”. The PubChem Project. USA: National Center for Biotechnology Information. 
  2. ↑ Ballinger, P., Long, F.A.; Long (1960). „Acid Ionization Constants of Alcohols. II. Acidities of Some Substituted Methanols and Related Compounds1,2”. Journal of the American Chemical Society 82 (4): 795–798. DOI:10.1021/ja01489a008. ISSN 0002-7863. 
  3. ↑ Arnett, E.M., Venkatasubramaniam, K.G.; Venkatasubramaniam (1983). „Thermochemical acidities in three superbase systems”. J. Org. Chem. 48 (10): 1569–1578. DOI:10.1021/jo00158a001. 
  4. ↑ González, Begoña; Calvar, Noelia; Gómez, Elena; Domínguez, Ángeles (2007). „Density, dynamic viscosity, and derived properties of binary mixtures of methanol or ethanol with water, ethyl acetate, and methyl acetate at T = (293.15, 298.15, and 303.15) K”. The Journal of Chemical Thermodynamics 39 (12): 1578–1588. DOI:10.1016/j.jct.2007.05.004. 
  5. ↑ Swift, Robert (December 2003). „Direct measurement of alcohol and its metabolites”. Addiction 98: 73–80. DOI:10.1046/j.1359-6357.2003.00605.x. PMID 14984244. Pristupljeno 26 March 2015. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Becker, CE (2013-08-12). „The Clinical Pharmacology of Alcohol”. California Medicine (Ncbi.nlm.nih.gov) 113 (3): 37–45. PMC 1501558. PMID 5457514. 
  7. ↑ Stogner, John M.; Eassey, John M.; Baldwin, Julie Marie; Miller, Bryan Lee (September 2014). „Innovative alcohol use: Assessing the prevalence of alcohol without liquid and other non-oral routes of alcohol administration”. Drug and Alcohol Dependence 142: 74–78. DOI:10.1016/j.drugalcdep.2014.05.026. PMID 25012895. Pristupljeno 26 March 2015. 
  8. ↑ Gilman, Jodi M; Ramchandani, Vijay A; Crouss, Tess; Hommer, Daniel W (28 September 2011). „Subjective and Neural Responses to Intravenous Alcohol in Young Adults with Light and Heavy Drinking Patterns”. Neuropsychopharmacology 37 (2): 467–477. DOI:10.1038/npp.2011.206. PMID 21956438. Pristupljeno 26 March 2015. 
  9. ↑ WHO Expert Committee on Problems Related to Alcohol Consumption : second report.. Geneva, Switzerland: World Health Organization. 2007. str. 23. ISBN 9789241209441. Pristupljeno 3 March 2015. »...alcohol dependence (is) a substantial risk of regular heavy drinking...« 
  10. ↑ Clayden Jonathan, Nick Greeves, Stuart Warren, Peter Wothers (2001). Organic chemistry. Oxford, Oxfordshire: Oxford University Press. ISBN 0-19-850346-6. 
  11. ↑ „10th Special Report to the U.S. Congress on Alcohol and Health: Highlights from Current Research”. National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. June 2000. str. 134. Arhivirano iz originala na datum 2016-02-21. Pristupljeno 21 October 2014. »The brain is a major target for the actions of alcohol, and heavy alcohol consumption has long been associated with brain damage. Studies clearly indicate that alcohol is neurotoxic, with direct effects on nerve cells. Chronic alcohol abusers are at additional risk for brain injury from related causes, such as poor nutrition, liver disease, and head trauma.« 
  12. ↑ DOI:10.3390/ijerph7041540
    This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand
  13. ↑ McDonnell G, Russell AD; Russell (1999). „Antiseptics and disinfectants: activity, action, and resistance”. Clin. Microbiol. Rev. 12 (1): 147–79. PMC 88911. PMID 9880479. 

Developed by StudentB