Jovan III Duka Vatac

Jovan III Duka Vatac (grč. Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, rođen oko 1192. u Dimotici, umro je 03.11. 1254. godine u Nimfeju) je bio nikejski car (1222 — 1254) iz dinastije Laskarisa, suprug Irine Laskaris, ćerke Teodora I (1204 — 1222) i jedan od najvećih vizantijskih vladara.

On je kao sposoban vojskovođa (iako je patio od epilepsije) preuzeo vlast 1222. godine i nasledio svog tasta na prestolu koji je uspeo da odbrani u borbama sa Teodorovom braćom koja su mu osporila pravo na to. Zahvaljujući sporazumu sa Seldžucima i dobrim odnosima sa antipapski nastrojenim Fridrihom II (1212 — 1250), on se okrenuo obnovi vlasti na Balkanskom poluostrvu. Bez borbe je zauzeo Solun 1246. godine i ovladao Trakijom, Makedonijom delovima današnje Albanije oko Kroje, uspeo je da sebi potčini Epirsku despotovinu 1252. godine, a uz pomoć mornarice je ovladao značajnim egejskim ostrvima (Lezbos,Hios,Samos,Ikarija i Rodos). On je tokom svoje trodecenijske vladavine uspeo da Nikejsko carstvo od skromne provincijske države uzdigne na rang najjače regionalne sile. Iako nije uspeo da zauzme Carigrad 1235. godine u saradnji sa Bugarima, smatra se da je direktno njegova vladavina dovela do konačnog oslobođenja Carigrada i obnove Vizantije 1261. godine. Na unutrašnjem planu je mnogo učinio na polju pravosuđa, ali i podizanja bolnica i pomaganja sirotinji zajedno sa svojom suprugom Irinom, zbog čega je nakon smrti kanonizovan kao sveti car Jovan Milostivi.