Karauzijev ustanak

Karauzijev ustanak je bio ustanak rimskih provincija u Britaniji i sjeverozapadnoj Galiji protiv cara Dioklecijana i njegovih tetrarha i koji je trajao od oko 286. do 296. Zapadni dijelovi Carstva, oslabljenog krizom 3. vijeka, već su bili otcijepili od Rima i formirali kratkotrajno Galsko Carstvo, koje je 273/274. vraćeno pod centralnu vlast. U međuvremenu su rimsku slabost počeli koristiti Franci i Saksonci poduzimajući pljačkaške pohode duž obala Sjevernog mora i Atlantika. Zbog toga je novoformirana rimska eksadra pod nazivom Classis Britannica čiji je komandant oko 286. suzbio pirate, ali je od strane cara Maksimijana optužen za pronevjeru plijena i osuđen na smrt. Karauzije je na to reagirao podigavši ustanak kome su osim mornarice prišle legije stacionirane u Britaniji kao i u sjeverozapadnoj Galiji. Oko 288/289. Karauzije je uspješno suzbio Maksimijanov pokušaj da uguši pobunu, a potom se proglasio vladarom Britanije, osnovavši kratkotrajno Britansko Carstvo. Godine 293. je Konstancije Klor uspio poraziti Karauzija u Galiji, nakon čega je Karauzija ubio njegov potčinjeni Alekto i preuzeo vlast, sada ograničenu samo na Britaniju. Godine 296. je Konstancije pokrenuo još jedan pohod, iskrcavši se u Britaniji i porazivši Alektoa. Time je ustanak ugušen.

Ustanak je kasnije poslužio kao materijal za brojne legende u srednjovjekovnoj Engleskoj koje je Geoffrey iz Monmoutha obradio u svom djelu Historia Regum Britanniae.