Rabin

Za ostala značenja, vidi Rabin (razvrstavanje).

Rabin (jev./heb. rabi – "moj učitelj") znači "naučnik" ili "mudrac", naime – rukopoloženi tumač Biblije i Usmenog nauka. Izraz je verovatno nastao u Palestini početkom 1. veka i primenjivan je na svaku onu osobu čije je poznavanje rabinske književnosti bilo dovoljno da joj omogući odlučivanje o pitanjima jevrejskog zakona. Institucija profesionalnog, plaćenog rabina nastala je tek u poznom srednjem veku, kada su rabini postavljani za verske vođe zajednica i kada se od njih očekivalo da sve svoje vreme posvete aktivnostima zajednice, što se uglavnom ogledalo u odlučivanju o svim pitanjima s područja jevrejskog zakona, obavljašu sudijske uloge u civilnim i krivičnim slučajevima, vođenju ješive i nadgledanju raznih verskih ustanova, kao što su ritualno klanje, sistem osnovne škole, ritualna kupatila itd. Sve do 19. veka, držanje propovedi nije predstavljalo glavnu delatnost rabina.

Status rabina sticao se tek posle dugogodišnjeg izučavanja Talmuda i rabinskih kodeksa i polaganja ispita kod rabina visoko cešenih po svojoj učenosti i pobožnosti. U 19. veku, u zapadnoj Evropi i u Sjedinjenim Američkim Državama osnovani su rabinski seminari i ustanove čija je specifična namena bila obučavanje rabina. Uloga savremenog rabina, koji je obično diplomirao na univerzitetu i rabinskom seminaru, sasvim je drugačija od uloga rabina iz vremena pre 19. veka, pogotovo kod američkih Jevreja. Izuzev u slučaju nekih ortodoksnih rabina, njegova glavna delatnost više nije delatnost pravnog stručnjaka i sudije. U njegovom domenu takođe nije da nadgleda mrežu verskih institucija koja obuhvata celokupnu zajednicu. Umesto toga, on služi kao duhovni vođa verske zajednice ili sinagoge, i veliki deo njegovog vremena posvećen je vođenju službe i propovedanju, obrazaovanju mladih i odraslih, činodejstvovanju pri venčanjima i sahranama, savetovanju, međuverskim delatnostima, učestvovanju u dobrotvornim organizacijama zajednice itd.

Postavljenje rabina u ortodoksnom judaizmu obavlja ješiva ili, u nekim slučajevima, onaj rabin koji je, zahvaljujući svojoj učenosti, stekao pravo da postavlja druge.

U konzervativnom judaizmu, to obavlja seminar; neki konzervativni rabini nastoje da dobiju i ortodoksno postavljenje.

U reformističkom judaizmu, postavljenje vrši priznata teološka škola. U svim tim ograncima postoje rabini koje su postavile teološke škole iz drugih zemalja.

Danas i veliki broj žena služe kao rabini u reformističkim i rekonstrukcionističkim kongregacijama.