Rimski London

Londinijum ili Londinij (latinski: Londinium) je naziv za rimski grad u Britaniji, osnovan nedugo nakon invazije 43. poznat po tome što se na njegovoj lokaciji nalazi današnji London. Bio je poznat kao jedno od važnijih trgovačkih i kulturnih središta Carstva, odnosno Britanije, sve dok nije napušten u 5. vijeku.

Prije dolaska Rimljana na području današnjeg Londona nije postojalo nikakvih većih naselja. Kao datum osnivanja naselja se obično, na temelju deodrokronoloških analiza drva od kojih su pravljeni rimski mostovi, navodi godina 50. Kao mjesto osnivanja je odabrana lokacija na rijeci Temzi koja je bila dovoljno uska da se preko nje sagradi most ili skela, a dovoljno široka da njome mogu ploviti brodovi sa mora. Pošto iz tog perioda nema tragova vojne okupacije, vjeruje se da ga nije osnovala vojska, nego da je grad imao status civitasa i bio osnovan kao nečija privatna investicija.

Oko deset godina nakon nastanka, godine 60. Londinijum je postao meta pobunjenih Icena pod kraljicom Budikom. Prema Tacitu, rimski guverner Gaj Svetonije Paulin je, suočen s nedostatkom ljudstva koje je bilo raštrkano po drugim dijelovima Britanije, usprkos preklinjanja tamošnjeg stanovništva, odlučio evakuirati Londinijum koga su Iceni potom opljačkali i spalili te pobili sve stanovnike koji nisu stigli izbjeći. Usprkos toga, već desetak godina kasnije Londinijum je u potpunosti obnovljen, a u 2. vijeku je toliko narastao da je rimska uprava nad Britanijom tamo premjestila svoje sjedište iz Kamoludunuma.

Vjeruje se da je Londinijum svoj vrhunac imao oko godine 140. kada se procjenjuje da je imao između 45.000 i 60.000 stanovnika. Arheološki ostaci iz tog perioda sugeriraju kako je grad bio ne samo bogat, nego imao i kozmopolitanski karakter, te da su u njemu živjeli podanici iz svih dijelova Carstva.

Londinijum je, pak, doživio nagli pad stanovništva između 165. i 195. za koga historičari pretpostavljaju da je bio posljedica Antoninske kuge. Nešto kasnije je oko grada sagrađen Londonski zid, jedan od najvećih fortifikacijskih objekata u rimskoj Britaniji, a koji će u kasnijim vijekovima odrediti granice londonskog Cityja. Vjeruje se da je izgradnju zida potakla politička kriza Carstva, koja je djelomično otklonjena pod vladavinom cara Septimija Severa. Oko godine 200. je rimska provincija Britanija podijeljena, a Londinijum je postao sjedište novostvorene južne provincije Britannia Superior.

Godine 286. je u Britaniji otpočeo Karauzijev ustanak, i provincija se sljedećih deset godina nalazila pod vlašću odmetnutih komandanta i samozvanih careva. Takvo je stanje prekinuto tek kada je godine 296. intervenirao car Konstancije Klor, pri čemu se jedna od najvećih bitaka vodila u samom Londinijumu. Iako je početkom 4. vijeka zabilježen određen napredak grada, kasnije je slabljenje Zapadnog Rimskog Carstva dovelo i do postepenog slabljenja Londinijuma. Grad je, sudeći po arheološkim nalazima, još uvijek postojao nekoliko decenija nakon rimskog napuštanja Britanije, da bi od sredine 5. vijeka i sam bio napušten. Kada se to točno dogodilo, nije poznato, a područje Londona je ponovno naseljeno tek od strane Anglosaksonaca u 7. vijeku.