Amonyak

Amonyak
Amonyak molekülünün top-çubuk modeli
Amonyak molekülünün top-çubuk modeli
Amonyak molekülünün uzay dolgu modeli
Amonyak molekülünün uzay dolgu modeli
Adlandırmalar
  • Hidrojen nitrür
  • R-717
  • R717 (soğutucu madde)
  • Amidin
  • Hidrojen amin
  • Azot hidrür
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
3DMet
3587154
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.028.760 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 231-635-3
79
KEGG
MeSH Ammonia
RTECS numarası
  • BO0875000
UNII
UN numarası 1005
  • InChI=1S/H3N/h1H3 
    Key: QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYSA-N 
  • InChI=1/H3N/h1H3
    Key: QGZKDVFQNNGYKY-UHFFFAOYAF
  • N
Özellikler
Molekül formülü NH3
Molekül kütlesi 17.031 g/mol
Görünüm Renksiz gaz
Koku Güçlü acı koku
Yoğunluk 0.86 kg/m³ (kaynama noktasında 1.013 bar)

0.769  kg/m³ (Standart koşullarda)[2]
0.73 kg/m³ (15 °C 1.013 )
681.9 kg/m³ at −33.3 °C (sıvı)[3]
817 kg/m³ at −80 °C (şeffaf katı)[4]

Erime noktası −77.73 °C (−107.91 °F; 195.42 K)
Kaynama noktası −33.34 °C (−28.01 °F; 239.81 K)
Çözünürlük (su içinde) 47% kütle/kütle (0 °C)
31% kütle/kütle (25 °C)
18% kütle/kütle (50 °C)[5]
Çözünürlük Kloroform, eter, etanol ve metanolde çözünür.
Buhar basıncı 8573 h Pa
Asitlik (pKa) 32.5 (−33 °C),[6] 10.5 (DMSO)
Baziklik (pKb) 4.75
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS04: Basınçlı gaz GHS05: Aşındırıcı GHS06: Zehirli GHS09: Çevreye zararlı[7]
Tehlike ifadeleri H280, H314, H331, H410
Önlem ifadeleri P260, P273, P280, P303+P361+P353, P304+P340+P311, P305+P351+P338+P310
NFPA 704
(yangın karosu)
Parlama noktası Yanıcı gaz
651 °C (1.204 °F; 924 K)
Patlama sınırları %15,0–33,6
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
350 mg/kg (sıçan, oral)[8]
  • 40.300 ppm (sıçan, 10 d)
  • 28.595 ppm (sıçan, 20 d)
  • 20.300 ppm (sıçan, 40 d)
  • 11.590 ppm (sıçan, 1 sa)
  • 7338 ppm (sıçan, 1 sa)
  • 4837 ppm (fare, 1 sa)
  • 9859 ppm (tavşan, 1 sa)
  • 9859 ppm (kedi, 1 sa)
  • 2000 ppm (sıçan, 4 sa)
  • 4230 ppm (fare, 1 sa)[9]
5000 ppm (memeli, 5 d)
5000 ppm (insan, 5 d)[9]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) 50 ppm (25 ppm ACGIH- TLV; 35 ppm STEL)
REL (tavsiye edilen) TWA 25 ppm (18 mg/m3) ST 35 ppm (27 mg/m3)
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Amonyak, formülü NH3 olan; azot atomu ve hidrojen atomundan oluşan renksiz, keskin ve rahatsız edici kokulu bir bileşiktir. OH- iyonu içermediği hâlde suda zayıf baz özelliği gösterir. Bir amonyak molekülü, bir azot ve üç hidrojen atomundan oluşur. Oda sıcaklığında gaz hâlde bulunan bileşiğin ticari formu sulu çözeltiyi içermektedir.

  1. ^ "NOMENCLATURE OF INORGANIC CHEMISTRY IUPAC Recommendations 2005" (PDF). 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  2. ^ "Gases - Densities". 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2016. 
  3. ^ Yost, Don M. (2007). "Ammonia and Liquid Ammonia Solutions". Systematic Inorganic Chemistry. READ BOOKS. s. 132. ISBN 1-4067-7302-6. 
  4. ^ Blum, Alexander (1975). "On crystalline character of transparent solid ammonia". Radiation Effects and Defects in Solids. 24 (4). s. 277. doi:10.1080/00337577508240819. 
  5. ^ Budavari, Susan, (Ed.) (1996). The Merck Index: An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals (12. bas.). Merck. ISBN 0-911910-12-3. 
  6. ^ Perrin, D. D., Ionisation Constants of Inorganic Acids and Bases in Aqueous Solution; 2nd Ed., Pergamon Press: Oxford, 1982.
  7. ^ "Sigma-Aldrich,Ammonia". Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  8. ^ "Ammonia, Anhydrous Safety Data Sheet" (PDF). University of Florida. 5 Nisan 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2024. 
  9. ^ a b "Ammonia". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH). 

Developed by StudentB