Andorra | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Başkent ve en büyük şehir | Andorra la Vella 42°30′K 1°31′D / 42.500°K 1.517°D | ||||||
Resmî dil(ler) | Katalanca1 | ||||||
Tanınan bölgesel dil(ler) | İspanyolca, Fransızca, Portekizce | ||||||
Etnik gruplar |
| ||||||
Demonim | Andorralı | ||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 468 km2 (179.) | ||||||
• Su (%) | 0,26 | ||||||
Nüfus | |||||||
• 2020 tahminî | 77.543[1] (203..) | ||||||
• Yoğunluk | 179,8/km2 (71.) | ||||||
GSYİH (nominal) | 2018 tahminî | ||||||
• Toplam | 3,237 milyar $ | ||||||
• Kişi başına | 42.035 $[2] | ||||||
Gini (2003) | 27.21d düşük | ||||||
İGE (2019) | 0.868[3] çok yüksek · 36. | ||||||
Para birimi | Euro (€, EUR)2 | ||||||
Zaman dilimi | UTC+1 (OAS) | ||||||
• Yaz (YSU) | UTC+2 (OAYS) | ||||||
Trafik akışı | sağ | ||||||
Telefon kodu | +376 | ||||||
İnternet alan adı | .ad3 | ||||||
|
Andorra, resmi adıyla Andorra Prensliği,[4] İber Yarımadası'nda Pirene Dağları üzerinde denize kıyısı olmayan egemen bir mikrodevlettir. Kuzeyde Fransa, güneyde ise İspanya ile çevrilidir. Şarlman tarafından kurulduğu düşünülen Andorra, 988 yılında Urgell Piskoposluğu'na devredilene kadar Urgell kontlarınca yönetilmiştir. Günümüz prensliği 1278 yılında yapılan bir antlaşma ile oluşturulmuştur. Prenslik; Katalonya'da bulunan Urgell piskoposu ve Fransa cumhurbaşkanı olmak üzere iki eş prens tarafından yönetilen bir diarşidir.
Andorra 468 km² yüzölçümü ile Avrupa'nın en küçük altıncı ülkesidir ve yaklaşık 77.000 nüfusa sahiptir.[5] Andorra halkı Katalan soyundan gelen İtalik bir etnik gruptur.[6] Andorra yüzölçümüne göre 16., nüfusa göre ise 11. en küçük ülkedir.[7] Başkenti Andorra la Vella, deniz seviyesinden 1.023 m yüksekliğiyle Avrupa'nın en yüksek rakımlı başkentidir.[8] Resmi dil Katalancadır; ayrıca İspanyolca, Portekizce ve Fransızca da yaygın biçimde konuşulur.[9][10]
Andorra'da turizm gelişmiştir, yılda yaklaşık 10,2 milyon turist ülkeyi ziyaret etmektedir.[11] Andorra Avrupa Birliği üyesi değildir ancak Euro resmi para birimi olarak kullanılmaktadır. 1993'ten beri Birleşmiş Milletler üyesidir.[12] Küresel Hastalık Yükü Araştırması'na göre 2013 yılında 81 yıl ile Andorra en uzun beklenen yaşam süresine sahipti.[13]
<ref>
etiketi; auto
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; constitution
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; cia
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)