Hamlet

Hamlet
The Tragical History of Hamlet, Prince of Denmark
Hamlet ve Horatio: Mezar Kazıcı Sahnesi Ressam:Delacroix
Hamlet ve Horatio: Mezar Kazıcı Sahnesi
Ressam:Delacroix
YazarWilliam Shakespeare
İlk gösterim1600 veya 1602
Ülkeİngiltere
Orijinal dilİngilizce
TürTrajedi
Zaman ve mekânDanimarka
Hamlet: 1603 yılında yayınlanan birinci kuatro edisyonunun ana sayfası

Hamlet (İngilizce telaffuz: [ˈhæmlɪt][1] veya /ˈhæmlət/,[2] özgün adı:The Tragical History of Hamlet, Prince of Denmark), William Shakespeare tarafından 1599 ile 1601 yılları arasında yazılan temasında trajediyi işleyen oyundur. Danimarka'da geçen oyunda Prens Hamlet'in, kral olan babasını öldürdükten sonra tahta geçen ve annesi Gertrude ile evlenen amcası Claudius'tan nasıl intikam aldığını anlatır. Oyun renkli bir biçimde kahır dolu kederden, hiddet dolu gazaba geçen gerçek ve yapmacık cinnetin izlediği yolu çizer ve ihanet, intikam, ensest, ahlaksızlık konularını işler.

Edebi anlamda dedektifvari birçok araştırmaya rağmen oyunun hangi yılda yazıldığı hâlâ tartışma konusudur. Günümüze oyunun ilk yazıldığı dönemlerden üç farklı versiyonu kalmıştır: First Quarto - Q1 (ilk orta boy baskı), Second Quarto - Q2 (ikinci orta boy baskı) ve First Folio - F1 (birinci büyük boy baskı). Her birinde diğerlerinde olmayan konuşmalar ve hatta sahneler bulunur. Shakespeare büyük bir olasılıkla Hamlet oyununu, 13. yüzyıl vakanüvisi Saxo Grammaticus tarafından Gesta Danorum adlı eserinde korunan ve 16. yüzyıl bilgini François de Belleforest tarafından tekrar anlatılan Amleth efsanesi ile kaybolduğu varsayılan ve günümüzde Ur-Hamlet adıyla bilinen I. Elizabeth dönemine ait bir oyundan esinlenerek yazmıştır.

Oyunun dramatik yapısı ve karakterlerinin derinliği Hamlet'in birçok açıdan tahlil edilmesine, yorumlanmasına ve üzerinde tartışılmasına neden olmuştur. Örneğin, yorumcular Hamlet'in amcasını öldürme konusundaki kararsızlığı karşısında yüzyıllarca şaşkın kalmışlardır. Bazıları bunu yalnızca olay dizisini sürdürebilmek için olduğunu düşünürken diğerleri bunun soğukkanlılıkla işlenecek cinayetin, intikam hesaplarının ve set çekilen arzunun getirdiği karmaşık felsefi ve etik sorunların yarattığı baskı nedeniyle olduğunu söylemektedir. Yakın zamanlarda psikanalitik eleştirmenler Hamlet'in bilinçaltı arzularını tahlil ettiler ve feminist eleştirmenler sıklıkla kötü niyetli olarak değerlendirilen Ophelia ve Gertrude karakterlerini tekrar değerlendirmiş ve itibarlarını iade etmiştir.

Amerikalı oyuncu Edwin Booth, Hamlet rolünde, yaklaşık 1870 (Fotoğrafçı: bilinmiyor)

Hamlet Shakespeare'in en uzun oyunudur ve İngiliz Edebiyatının en güçlü ve etkileyici trajedilerinden biridir. "Hemen hemen sonsuz bir yeniden anlatma ve başkaları tarafından uyarlama"[3] yapılabilecek bir olay örgüsü sağlar. Shakespeare'in yaşadığı dönemde en popüler oyunlarından birisi olmuş,[4] ve hâlâ en çok oynanan oyunlar arasında en üst sıralardadır, örneğin Birleşik Krallık'ta Royal Shakespeare Company'nin (Kraliyet Shakespeare Topluluğu) listesinde 1879'dan beri yer almaktadır.[5] Goethe'den Dickens'a, Joyce'tan Murdoch'a birçok yazara esin kaynağı olmuş ve "Külkedisi'nden sonra en çok filme çekilen öykü" olarak tanımlanmıştır.[6] Başrol şüphesiz, Shakespeare'in zamanında önde gelen trajedi oyuncusu Richard Burbage için yaratılmıştır;[7] o zamandan beri geçen dört yüzyıl içinde, kendi dönemlerindeki büyük oyuncular ve hatta kadın oyuncular ile beraber ayrım yapılmadan canlandırılmıştır.

  1. ^ "Definition of hamlet | Dictionary.com". www.dictionary.com (İngilizce). 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  2. ^ "hamlet". macmillandictionary.com (İngilizce). 15 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  3. ^ Thompson ve Taylor (2006a, 74).
  4. ^ Taylor (2002, 18)
  5. ^ Crystal ve Crystal (2005, 66).
  6. ^ Thompson ve Taylor (2006a, 17).
  7. ^ Bakınız Taylor (2002, 4); Banham (1998, 141); Hattaway "Richard Burbage ... Hieronimo ve Richard III'ü oynadı ama sonra ilk Hamlet, Lear ve Othello'ydu" diye belirtir (1982, 91); Peter Thomson Hamlet'in Burbage olarak kimliğinin oyunun bazı sahnelerinde işlendiğini tartışır: "eğer bunu anlamazsak konumu tamamıyla yanlış değerlendiririz, Hamlet kültürsüz insanlar hakkında konuşurken aynı zamanda Burbage en ucuz koltuklarda oturanlara konuşmaktadır." (1983, 24); ayrıca ilk oyuncunun sakalı hakkında Thomson'a bakınız (1983, 110).

Developed by StudentB