Makale serilerinden Yahudiler ve Yahudilik |
---|
Etimoloji • Kim bir Yahudi'dir? |
Hanuka (İbranice: חֲנֻכָּה, Modern: Ḥanuka(h), Tiberyan: Ḥanukāh) veya Işıklar Bayramı (חַג הַאוּרִים, romanize: Ḥag HaUrim), Seleukos İmparatorluğu'nun elindeki Kudüs'ün (Yeruşalim) MÖ 200'lerde Yahudiler tarafından geri alınmasının şerefine 2200 yıldır kutlanan bir Yahudi bayramıdır. İbrani takvimine göre Kislev'in 25. gününden başlayarak sekiz gün sekiz gece boyunca sürer. Gregoryen takvimine göre en erken Kasım sonunda, en geç ise Aralık ortalarında meydana gelir.
Festival, menora (veya hanukkiah) adı verilen dokuz dallı bir şamdanın mumlarının yakılmasıyla başlar. Bir dal tipik olarak diğerlerinin üstüne veya altına yerleştirilir ve bir mum, diğer sekiz mumun yakılması için kullanılır. Bu özel muma şamaş (İbranice: שַׁמָּשׁ, lit. "görevli") denir. Hanuka sözcüğü İbranice "adama, ithaf etmek" anlamlarına gelir. Bu bayram, Gregoryen takvimiyle aralık, kasım sonu ya da çok ender olarak ocak başına denk gelir.[1]
Festival, Hanukiya adı verilen, Menora'ya benzeyip fazladan iki kolu daha olan, 9 kollu şamdanın kollarının yakılmasıyla kutlanılır. Birinci gün bir tane, ikinci gün iki tane yakılır ve bayram boyunca her gün bir fazla kolun yanmasıyla devam eder.[2] Hanukiya'nın ortasındaki, diğerlerine göre daha yukarıda bulunan kola Şamaş (שמש, lit. "Görevli") ismi verilir ve bu kol her gün yanar.[3]