II. Mehmed

II. Mehmed Fâtih Sultan Mehmed محمد ثانى
Kayser-i Rûm  · Ebû'l-Feth Fâtih  · Han  · Sultan
II. Mehmed'in 1479'da İtalyan ressam Gentile Bellini'ye yaptırdığı portresi.
7. Osmanlı Padişahı Birinci saltanatı
Hüküm süresi	Ağustos 1444 – Eylül 1446
Önce gelen	II. Murad
Sonra gelen	II. Murad
İkinci saltanatı
Hüküm süresi	3 Şubat 1451 – 3 Mayıs 1481
Önce gelen	II. Murad
Sonra gelen	II. Bayezid
Doğum	30 Mart 1432(1432-03-30) Edirne, Rumeli Eyaleti, Osmanlı Devleti
Ölüm	3 Mayıs 1481 (49 yaşında) Gebze yakınları,[a] Anadolu Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu
Defin	22 Mayıs 1481 Fatih Camii, İstanbul, Türkiye
Eş(ler)i	Emine Gülbahar Hatun Gülşah Hatun Helena Hatun Alexias Hatun Sitti Mükrîme Hatun Hatice Hatun Çiçek Hatun Anna Hatun
Çocuk(lar)ı	II. Bayezid Cem Sultan Şehzade Mustafa Gevherhan Hatun
Tam adı Meḥemmed bin Murad Han
Hanedan	Osmanlı Hanedanı
Babası	II. Murad
Annesi	Hüma Hatun
Dini	Sünni İslam
İmza

II. Mehmed (Osmanlıca: محمد ثانى, romanize: Meḥemmed-i Sânî) veya bilinen adıyla Fatih Sultan Mehmed ya da kısaca Fatih (30 Mart 1432, Edirne – 3 Mayıs 1481, Gebze), Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. padişahıdır.^[1][2] İlk olarak 1444–1446 yılları arasında kısa bir dönem, daha sonra 1451'den 1481 yılındaki ölümüne kadar 30 yıl boyunca hüküm sürdü. 29 Mayıs 1453 tarihinde İstanbul'u fethetti ve yaklaşık bin yıllık Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'na son verdi. Fetihten sonra "Fâtih" ünvanıyla anılmaya başladı.^[1][3] Bu olay, birçok uzman kişi tarafından Orta Çağ'ın sonu ve Yeni Çağ'ın başlangıcına neden olan tarihî olaylardan biri olarak görülmektedir.^[4] Ayrıca bu vesileyle İslam peygamberi Muhammed'in konuyla ilgili "Konstantiniyye elbet fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden ordu ne güzel ordudur." hadisine nâil olduğu için günümüzde Müslüman dünyasının bir kesiminde "kahraman" olarak görülmektedir.^[5][6][7]

II. Mehmed, 30 Mart 1432 tarihinde Edirne'de doğdu. Babası altıncı Osmanlı padişahı II. Murad, annesi ise Hüma Hatun'dur. Küçük yaşta tahsiline ve yetişmesine çok önem verilen Şehzade Mehmed, devrin en üstün âlimlerinden eğitim gördü. 11 yaşına geldiğinde idari yönden tecrübe kazanması için Manisa sancakbeyliğine tayin edildi.^[8] Felsefe, hadis, tefsir, fıkıh, kelâm, tarih, geometri ve matematik alanlarında fevkalâde yetişti.^[8] 1444 yılında II. Murad, tahtı 12 yaşındaki oğlu Mehmed'e kendisine devrederek Manisa'ya çekildi.^[8] Ancak Osmanlı tahtına küçük yaşta birisinin geçtiğini duyan Avrupa ülkeleri, bir kez daha Osmanlı topraklarına yöneldi. Bunun üzerine II. Murad, 1446 senesinde tekrar tahta geçti.^[8]

II. Mehmed, 1451 yılında babasının ölmesi üzerine 19 yaşında tekrar Osmanlı tahtına oturdu. Osmanlı donanmasını güçlendirip Konstantinopolis'e saldırmak için hazırlıklara başladı ve şehri 1453'te 21 yaşındayken fethedip Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'na son verdi. Ardından 1460'ta Mora Despotluğu'nu, 1461'de ise Trabzon İmparatorluğu'nu ele geçirip Bizans'ın son iki kalıntısını da egemenliği altına aldı. 1473'te, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ı Otlukbeli Muharebesi ile mağlup etti. Bunların yanı sıra, Anadolu'da ve Güneydoğu Avrupa'da fetihlerini sürdürüp Karaman ve çevresi, Sırbistan, Eflak, Bosna, Arnavutluk, Kırım gibi önemli bölgeleri Osmanlı İmparatorluğu'na kazandırdı. 1481 yılında Anadolu'ya doğru yeni bir sefere çıkan Sultan Mehmed, yolun başında hastalandı ve 3 Mayıs 1481 tarihinde, Gebze yakınlarında yer alan Hünkârçayırı'ndaki ordugâhında 49 yaşındayken öldü. Mezarı İstanbul'un Fatih ilçesindeki Fatih Camii'nde yer almaktadır.

Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'u fethettikten sonra kendini "Roma hükümdarı" (Kayser-i Rûm) ilan etti ve hayatının geri kalanında Osmanlı Devleti'ni Roma İmparatorluğu'nun devamı olarak, kendini de imparatorluğun "yerine geçen" değil onu "devam ettiren" kişi olarak gördü. Saltanatı süresince birçok siyasi ve sosyal reform yapan II. Mehmed, döneminde çıkardığı kanunları ''Fâtih Kanunnâmesi'' adıyla kitaplaştırıp yürürlüğe koydu.^[9] Sanatı ve bilimi teşvik etti ve saltanatının sonlarına gelindiğinde, "yeniden inşa" programı sayesinde Konstantinopolis'i gelişen bir imparatorluk başkentine dönüştürdü.

Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)

1. ^ ^{a b} "Mehmed II – Ottoman sultan" (İngilizce). Encyclopedia Britannica. 10 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
2. ^ Babinger, Franz (1987). "Mehmed der Eroberer Weltenstürmer e. Zeitenwende" (İngilizce). worldcat.org. s. 8. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
3. ^ "İstanbul'un Fethi". Türk Tarih Kurumu. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
4. ^ "Tarihi Çağları Başlatan ve Bitiren Olaylar Nelerdir? Tarihi Çağlar Hangi Olay ile Başlar ve Biter?". Habertürk. 14 Mart 2023. 26 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
5. ^ "Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethetmesini öven bir hadis var mıdır ve hangi hadis kitabında geçiyor?". sahihhadisler.com. 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
6. ^ "İstanbul'un fethini haber veren hadisi açıklar mısınız?". Sorularla İslamiyet. 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
7. ^ Stavrides, Théoharis (2001). The Sultan of Vezirs: The Life and Times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angelović (1453–1474) (İngilizce). BRILL. s. 23. ISBN 978-90-04-12106-5. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
8. ^ ^{a b c d} Şimşirgil, Ahmet (2017). Kayı II: Cihan Devleti. Timaş Yayınları. s. 296. ISBN 978-605-08-1294-7. 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
9. ^ İnalcık, Halil. "KANUNNÂME". TDV İslâm Ansiklopedisi. 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023.