Makale serilerinden |
Kast sistemi veya kast, bir bireyin belirli bir sosyal tabakalaşma sistemi içinde doğduğu sabit bir toplumsal gruptur. Böyle bir sistem içinde, bireylerin yalnızca aynı kast içinde evlenmeleri (endogami), genellikle belirli bir meslekle bağlantılı yaşam tarzlarını takip etmeleri, bir hiyerarşi içinde gözlemlenen ritüel bir statüye sahip olmaları ve belirli kastların diğerlerinden daha saf veya daha kirli olduğu düşünülen kültürel dışlama kavramlarına dayalı olarak diğerleriyle etkileşimde bulunmaları beklenir. “Kast” terimi ayrıca karıncalar, arılar ve termitler gibi ösosyal böceklerdeki morfolojik gruplara da uygulanır.
UNICEF ve İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün verilerine göre dünya çapında 250 milyon insan kast ayrımcılığından etkilenmektedir.[1][2] Kastın paradigmatik etnografik örneği, Hindistan'ın Hindu toplumunun katı sosyal gruplara bölünmesidir. Kökleri Güney Asya'nın eski tarihine dayanmaktadır ve halen varlığını sürdürmektedir, ancak Hindistan'daki kast sisteminin ekonomik önemi, kentleşme ve pozitif ayrımcılık programlarının bir sonucu olarak azalmaktadır. Sosyologlar ve antropologlar tarafından çok sayıda araştırmaya konu olan Hindu kast sistemi, bazen Hinduizm ve Hindistan dışında var olan kast benzeri sosyal bölünmelerin incelenmesi için analojik bir temel olarak kullanılmaktadır. Sömürgeci İspanyol Amerikası'nda, karışık ırktan kastlar Hispanik sektör içinde bir kategoriydi ancak sosyal düzen başka türlü değişkendi.