Marduk

Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Marduk" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (10 Şubat 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Marduk (Bêl)
Babil tanrısı Yaratılış, su, bitki örtüsü, adalet ve sihir tanrısı
Marduk Heykeli'nde hizmetkar ejderhası Mušḫušu ile birlikte tasvir edilen Marduk, MÖ 9. yüzyıl. Bu, Marduk'un Babil'deki ana tapınma temsiliydi.
Yaşadığı yer	Babil
Gezegeni	Jüpiter
Kişisel bilgileri
Eşi	Sarpanit
Çocukları	Nabu
Ebeveynleri	Enki ile Damgalnuna
Kardeşleri	Ninsar, Ninkurra, Uttu, Ninti
Karşılıkları
Yunan karşılığı	Zeus,[1] Apollon[2]
Roma karşılığı	Jüpiter

Marduk (Çivi yazısı: 𒀭𒀫𒌓 ^dAMAR.UTU; Sümerce: amar utu.k "Güneş'in danası, Güneşsel dana"; Grekçe: Μαρδοχαῖος,^[3] Mardochaios), antik Mezopotamya'daki geç dönem tanrılarından birinin adıdır. Hammurabi zamanında Babil, Fırat vadisinin politik merkezi olduğunda, Babil panteonunun başı olarak Marduk'a tapınılmaya başlanmıştır. Babil yaratılış destanı olan Enûma Eliş'te tanrıların en büyüğü ilan edilmiştir.Destana göre o aynı zamanda babil'in koruyucu tanrısıdır.

Lakabı “Büyük Efendi, dünyanın ve cennetin efendisi” idi. Gücünün, her zaman fakir insanlara yardım etme ve kötüleri cezalandırmada kullandığı bilgeliğinde saklı olduğuna inanılırdı.

Mardok olarak da okunabilir. Bereketle (mar-dok; bağ-beli) ilişkilendirilmiştir.

Sümerlilerin Enuma Eliş^[4] (Gökyüzünde) sözcükleriyle başlayan ve bundan ötürü bu adla anılan uzun yaratılış şiiri, Marduk'un baştanrılığı iddiasını şöyle anlatır (Kimi incelemeciler Marduk'un bu şiire sonradan sokulduğunu ileri sürmüşlerdir): İlk kaosun canavarı Tiamat'ı (tuzlu suların kişileşmesi) yendikten sonra "yeryüzünün ve göğün tanrılarının efendisi" olur. "İnsanlarla birlikte bütün doğa, varlığını ona borçludur" denilmektedir.

Babil'deki en önemli Marduk tapınakları, Esagila ve tepesinde bir Marduk tapınağı bulunan Etemenanki adlı ziggurattı. Esagila'da her yeni yıl şenliğinde Enuma Eliş şiiri okunurdu. Marduk'un karısı olarak en sık anılan tanrıça Zarpanit ya da Zarbanit'ti (Zarpan Kentinin Kadını). Marduk'un yıldızı Jüpiter, kutsal hayvanları ise at, köpek ve özellikle çatal dilli canavardı.

Marduk en eski anıtlarda, elinde üçgen bir kürek çapayla betimlenir; bunun bereketi ve birlikteliği simgelediği düşünülür. Yürürken ya da savaş arabasına binmiş durumda da betimlenir. Giysisi yıldızlarla süslüdür. Elinde bir asa vardır; ayrıca yay, mızrak, ağ ya da yıldırım taşır. Bazı Asur ve Pers kralları da yazıtlarda Marduk ve Zarpanit'i saygıyla anmışlar, ikisinin birçok tapınağını yeniden yaptırmışlardır.

1. ^ Fontenrose, pp. 150, 158; West 1966, ss. 23–24; West 1997, ss. 282, 302.
2. ^ "MArtkheel" (PDF). 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
3. ^ Heinrich Zimmeren tarafından Marduk ile özdeşleştirildi (1862-1931), Stade's Zeitschrift 11, s. 161.
4. ^ Ankara Üniversitesi, Ders Bilgileri^{[ölü/kırık bağlantı]}