Psikopati

Kriminoloji ve penoloji
Teoriler
	Suçun nedenleri
	Anomi
	Diferansiyel ilişkilendirme teorisi
	Sapma
	Etiketleme teorisi
	Psikopati
	Rasyonel seçim teorisi
	Sosyal kontrol teorisi
	Sosyal disorganizasyon teorisi
	Sosyal öğrenme kuramı
	Gerilme teorisi
	Altkültür teorisi
	Kırık camlar teorisi
	Sembolik etkileşimcilik · Mağdur bilimi
Suç türleri
	Mavi yakalı suç · Kurumsal suç
	Çocuk suçluluğu
	Organize suç
	Siyasi suç · Kamu düzenine aykırılık
	Devlet suçu · Devlet-kurumsal suç
	Beyaz yakalı suç · Kurbansız suç
Penoloji
	Caydırıcılık · Cezaevi
	Cezaevi reformu
	Mahkûmlara yönelik kötü muamele
	Mahkûm hakları · Rehabilitasyon
	Yeniden suç işleme eğilimi
	Cezalandırıcı adalet · Pragmatizm
	Bu kutu: görüntüle; tartış; değiştir;

Psikopati (Psikopatlık); çekici, manipülatif, duygusal yönden acımasız ve suç işleme potansiyeline sahip kişilik yapıları için kullanılır.^[1] Bazen sosyopati ile eş anlamlı olarak kabul edilen psikopati, kalıcı antisosyal davranış, bozulmuş empati, pişmanlık ve cesur, sınırsız ve bencil özellikler ile karakterize edilir.^[2]^[3]^[4] Tarih boyunca sadece kısmen örtüşen ve bazen çelişkili olabilen farklı psikopati kavramları kullanılmıştır.^[5]

Amerikalı bir psikiyatrist olan Hervey M. Cleckley, Amerikalı psikolog George E. Partridge'in yaptığı gibi, Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabında (DSM) antisosyal kişilik tepkisi/rahatsızlığı için ilk tanı kriterlerini etkilemiştir. DSM ve Uluslararası Hastalık Sınıflandırması (ICD) daha sonra sırasıyla antisosyal kişilik bozukluğu (ASPD) ve Dissosiyatif Kişilik Bozukluğu (DID) tanılarını ortaya koydu ve bu tanıların psikopati veya sosyopati olarak adlandırıldığını (veya ne dendiğini içerdiğini) belirtti. ASPD ve DID'nin yaratılması, psikopatinin klasik özelliklerinin birçoğunun nesnel olarak ölçülmesinin imkansız olduğu gerçeğinden kaynaklandı.

Kanadalı psikolog Robert D. Hare daha sonra Psikopati Kontrol Listesi ile kriminolojide psikopati yapısını yeniden popüler hale getirdi. Hiçbir psikiyatrik veya psikolojik kuruluş "psikopati" başlıklı bir tanıyı onaylamamış olsa da, psikopatik özelliklerin değerlendirilmesi bazı ülkelerde ceza adaleti ortamlarında yaygın olarak kullanılmaktadır ve bireyler için önemli sonuçları olabilir. Psikopati çalışması aktif bir araştırma alanıdır. Terim aynı zamanda genel halk, popüler basın ve kurgusal tasvirlerde de kullanılmaktadır. Terim genellikle "deli", "çılgın" ve "akıl hastası" ile birlikte ortak kullanımda kullanılsa da, psikoz ve psikopati arasında kategorik bir fark vardır.^[6]^[7]^[8]^[9]^[10]^[11]^[12]

Psikopati sözcüğü, Yunanca psych yani "zihin, ruh" ve pathos yani "dert, acı çekmek, hastalık"tan türemiştir.

Eskiden her türlü akıl hastalığı formunu kapsayan bir terim olarak kullanılırdı. Bugün ise, psikopati psikiyatride empati ve vicdan eksikliği ile karakterize olan bir kişilik bozukluğu olarak tanımlanmakta, bu kişilik bozukluğunu ifade etmek için kullanılmaktadır. Her ne kadar bir psikiyatri terimi olarak yaygınca kullanılsa da, DSM-IV-TR veya ICD-10'da gerçek bir dengi yoktur. Planlanan DSM V'in bu anomaliyi de göstermeye başlayacağı umulmaktadır.

^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; triarchic model isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Hare, Robert D. (1999). Without Conscience: The Disturbing World of the Psychopaths Among Us. New York City: Guilford Press. ISBN 978-1572304512.
^ Stone, Michael H.; Brucato, Gary (2019). The New Evil: Understanding the Emergence of Modern Violent Crime. Amherst, New York: Prometheus Books. ss. 48-52. ISBN 978-1633885325.
^ Skeem, Jennifer L.; Polaschek, Devon L.L.; Patrick, Christopher J.; Lilienfeld, Scott O. (15 Aralık 2011). "Psychopathic Personality: Bridging the Gap Between Scientific Evidence and Public Policy". Psychological Science in the Public Interest. Thousand Oaks, California: SAGE Publishing. 12 (3): 95-162. doi:10.1177/1529100611426706. PMID 26167886. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; gap2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Semple, David (2005). The Oxford Handbook of Psychiatry. Oxford, England: Oxford University Press. ss. 448-9. ISBN 978-0-19-852783-1.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Handbook of Psychopathy isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Hare, Robert D. (1 Şubat 1996). "Psychopathy and Antisocial Personality Disorder: A Case of Diagnostic Confusion". Psychiatric Times. New York City: MJH Associates. 13 (2). 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Hare, Robert D.; Hart, Stephen D.; Harpur, Timothy J. (1991). "Psychopathy and the DSM-IV criteria for antisocial personality disorder". Journal of Abnormal Psychology. 100 (3): 391-8. doi:10.1037/0021-843X.100.3.391. PMID 1918618. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2018.
^ Andrade, Joel (23 Mart 2009). Handbook of Violence Risk Assessment and Treatment: New Approaches for Mental Health Professionals. New York City: Springer Publishing Company. ISBN 978-0-8261-9904-1. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2014.
^ "Hare Psychopathy Checklist". Encyclopedia of Mental Disorders. 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2013.

[wikihow.com.tr-1] "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020.

[triarchic_model-2] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; triarchic model isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[3] Hare, Robert D. (1999). Without Conscience: The Disturbing World of the Psychopaths Among Us. New York City: Guilford Press. ISBN 978-1572304512.

[4] Stone, Michael H.; Brucato, Gary (2019). The New Evil: Understanding the Emergence of Modern Violent Crime. Amherst, New York: Prometheus Books. ss. 48-52. ISBN 978-1633885325.

[gap-5] Skeem, Jennifer L.; Polaschek, Devon L.L.; Patrick, Christopher J.; Lilienfeld, Scott O. (15 Aralık 2011). "Psychopathic Personality: Bridging the Gap Between Scientific Evidence and Public Policy". Psychological Science in the Public Interest. Thousand Oaks, California: SAGE Publishing. 12 (3): 95-162. doi:10.1177/1529100611426706. PMID 26167886. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[gap2-6] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; gap2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[Semple-7] Semple, David (2005). The Oxford Handbook of Psychiatry. Oxford, England: Oxford University Press. ss. 448-9. ISBN 978-0-19-852783-1.

[Handbook_of_Psychopathy-8] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Handbook of Psychopathy isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[Hare1996-9] Hare, Robert D. (1 Şubat 1996). "Psychopathy and Antisocial Personality Disorder: A Case of Diagnostic Confusion". Psychiatric Times. New York City: MJH Associates. 13 (2). 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[HareHarpur-10] Hare, Robert D.; Hart, Stephen D.; Harpur, Timothy J. (1991). "Psychopathy and the DSM-IV criteria for antisocial personality disorder". Journal of Abnormal Psychology. 100 (3): 391-8. doi:10.1037/0021-843X.100.3.391. PMID 1918618. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2018.

[aspd_statement-11] Andrade, Joel (23 Mart 2009). Handbook of Violence Risk Assessment and Treatment: New Approaches for Mental Health Professionals. New York City: Springer Publishing Company. ISBN 978-0-8261-9904-1. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2014.

[Hare_Psychopathy_Checklist-12] "Hare Psychopathy Checklist". Encyclopedia of Mental Disorders. 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]