Sabit kur

Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır.

Makale serilerinden
Kamu maliyesi
Maliye teorisi Ekonomik düşünce okulları Klasik ekonomi İktisadi rasyonalite Anayasal iktisat Kamu maliyesi teorisi İktisadi istikrar İktisadi kalkınma Regülasyon Kamu hizmeti Piyasa başarısızlığı Devlet başarısızlığı Dışsallık
Kamu harcaması Reel harcama Transfer harcaması Cari harcama Yatırım harcaması Çoğaltan etkisi Hızlandıran etkisi Dışlama etkisi Wagner Kanunu Mali yanılsama Kamusal mal
Kamu geliri Vergi Resim Harç Parafiskal gelir Şerefiye Mali tekel Emisyon Devalüasyon Özelleştirme
Devlet borçlanması Bütçe açığı Cari denge Devlet tahvili Hazine bonosu Mali kural Altın kural İç borç Dış borç Türkiye'de dış borç tarihi Konsolidasyon Konversiyon Monetizasyon Baker planı
Kamu bütçesi Bütçe teorisi Türk bütçe sistemi Bütçe kanunu
Maliye politikası İhtiyari maliye politikası Otomatik stabilizatör Enflasyon Deflasyon Stagflasyon Gelir dağılımı Sabit kur Esnek kur Para politikası
Vergi hukuku Türk vergi sistemi
g t d

Sabit kur, sabit döviz kuru rejimi, kambiyo kontrolü bir ekonomideki yetkili para politikası otoritesi tarafından, ülkede kullanılmakta olan yerel para birimi değerinin, daha istikrarlı veya uluslararası alanda daha yaygın olarak kullanılan bir para birimi, çeşitli para birimleri sepeti (Dolar, Euro, Sterlin ve Yen’den oluşan özel çekme hakkı “SDR” sepeti) veya altın gibi değerli metallerin değerlerine sabitlendiği bir kur rejimidir.^[1][2]

İlgili para birimi ile sabit alınan birim arasındaki döviz kuru, dalgalı (esnek) döviz kuru rejiminden farklı olarak piyasa koşullarına göre değişmemektedir. Merkez bankası tarafından, ölçü alınan bu değerlerde meydana gelen değişiklikler göz önüne alınarak yerel para biriminin değeri de aynı biçimde değiştirilmektedir. Bu sistemde ilgili otorite tarafından söz konusu kur değerinin belirlenmiş alt veya üst limitlere erişmesi veya aşması durumunda kura satış ve alış vasıtasıyla müdahale edilir. Bu nedenle, söz konusu müdahaleye imkan tanıyacak yeterli bir rezerv büyüklüğü bulunması zorunluluktur.^[3]

Sabit döviz kuru sisteminde, bir ülkenin merkez bankası tipik olarak bir açık piyasa mekanizması kullanır ve sabitlenmiş oranını ve dolayısıyla para biriminin sabitlendiği referansa göre istikrarlı değerini korumak için her zaman para birimini sabit bir fiyattan alıp satmayı taahhüt eder. İstenen döviz kurunu korumak için merkez bankası, özel sektörün yabancı paraya net talebinin olduğu bir dönemde, rezervlerinden yabancı para satar ve yerli parayı geri satın alır. Bu da yerli para için suni bir talep yaratarak döviz kurunun değerini artırır. Tersine, yerli paranın değer kazanmaya başladığı bir durumda, merkez bankası yabancı parayı geri satın alır ve böylece piyasaya yerli para ekler, böylece döviz kurunun amaçlanan sabit değerinde piyasa dengesini korur.^[4]

Sabit bir döviz kuru sistemi, enflasyon oranlarını sınırlamak gibi bir para biriminin davranışını kontrol etmek için de kullanılabilir. Ancak bunu yaparken, sabitlenmiş para birimi referans değeriyle kontrol edilir. Bu nedenle, referans değer yükseldiğinde veya düştüğünde, ona bağlı para birimlerinin değerlerinin de, bağlı para biriminin alınıp satılabildiği diğer para birimleri ve emtialara göre yükselip düşeceği sonucuna varılır. Başka bir deyişle, sabitlenmiş bir para birimi, herhangi bir zamanda mevcut değerinin nasıl tanımlanacağını belirlemek için referans değerine bağlıdır.

Buna ek olarak, Mundell-Fleming modeline göre, tam sermaye hareketliliğine sahip bir ekonomide uygulanan sabit döviz kuru rejimi, hükûmetin makroekonomik istikrarı sağlamak için yurtiçi para politikasını kullanmasını engellemektedir.

21. yüzyılda, büyük ekonomilerle ilişkili para birimleri genellikle döviz kurlarını diğer para birimlerine sabitlememektedir. Sabit bir döviz kuru sistemi kullanan son büyük ekonomi, Temmuz 2005'te kontrollü döviz kuru adı verilen biraz daha esnek bir döviz kuru sistemini benimseyen Çin Halk Cumhuriyeti'dir.^[5] Avrupa Döviz Kuru Mekanizması da Euro Bölgesi'ne katılan ülkelerin yerel para birimlerinden Euro'ya karşı nihai bir dönüşüm oranı belirlemek için geçici olarak kullanılmaktadır.^[6][7][8]

1. ^ Salvatore, Dominick (1986). Uluslararası İktisat Teori ve Problemler. İşgüden, Tamer tarafından çevrildi. Bilim Teknik Yayınevi, Schaum’s Outline Series. s. 126. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
2. ^ Ünsal, erdal (2005). Uluslararası iktisat: teori, politika ve açık ekonomi makro iktisadı. İmaj Yayıncılık. s. 493. ISBN 978-975-8752-30-0. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
3. ^ Çağlar, Ünal; Dişkaya, Senem (31 Temmuz 2018). "KÜRESELLEŞME, ULUSLARARASI PARA SİSTEMİ VE KRİZ". Journal of Economic Policy Researches. 5 (2): 1-24. ISSN 2148-3876. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
4. ^ Dornbusch, Rudiger; Fischer, Stanley; Startz, Richard (2011). Macroeconomics. 11. ed. Boston: McGraw-Hill/Irwin. ISBN 978-0-07-337592-2. 
5. ^ Goodman, Peter S. (22 Temmuz 2005). "China Ends Fixed-Rate Currency" (İngilizce). ISSN 0190-8286. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
6. ^ Jones, R. J. Barry (2001). Routledge Encyclopedia of International Political Economy: Entries A-F (İngilizce). Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-24350-6. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
7. ^ White, Lawrence H. "Is the Gold Standard Still the Gold Standard among Monetary Systems?". www.cato.org. Cato Institute. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023. 
8. ^ Dooley, M.; Folkerts-Landau, D.; Garber, P. (2009). "Bretton Woods Ii Still Defines the International Monetary System" (PDF). Pacific Economic Review. 14 (3): 297-311. doi:10.1111/j.1468-0106.2009.00453.x. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Kasım 2023.