Turbofan

Turbofan, itişi egzoz gazıyla beraber, ön kısımdaki geniş fanla da sağlanan güvenilir ve bakımı kolay jet motoru tipidir. Ön kısmı büyük, arka kısmı koni şeklinde ve daha küçüktür. Genelde yolcu uçaklarında kullanılır.

Ön kısımdaki türbin vasıtasıyla emilen hava kompresör pervaneler tarafından yanma odasına alınır, burada yoğunlaştırılan hava aynı anda yakıt (bazı motorlarda bir miktar su karıştırılır) ile yakıldığında itme kuvveti oluşur. Buna roket ivmelenmesi de diyebiliriz. Oluşan bu itme gücü egzoz çıkışındaki türbinler vasıtasıyla dışarı gönderilir, tüm bu sistem aynı mile bağlı bir düzenektir.

"Turbofan" kelimesi "türbin" ve "fan" kelimelerinin birleşiminden oluşur: türbin, hava akışını sağlayan fanı çalıştırır.

Turbofan motorlar turbojet motorlara benzer, ancak motorun ön tarafında motordan geçen havanın kütle akışını artıran ve üretilen toplam itme gücünü artıran ek bir fan kademesi bulunur. Fan, motorun yanma süreci tarafından üretilen sıcak gazlar tarafından çalıştırılan türbin tarafından tahrik edilir.

Fan tarafından sağlanan artan hava akışı, motora daha fazla miktarda hava çekilmesine ve yanma işleminde kullanılmasına izin verdiği için motorun genel verimliliğini artırmaya yardımcı olur. Bu da yakıt tüketimi ve emisyonlarda azalmanın yanı sıra uçağın menzilinde ve yük kapasitesinde artışa yol açabilir.

Turbofan motorlar iki ana kategoriye ayrılabilir: düşük baypaslı motorlar ve yüksek baypaslı motorlar. Düşük baypaslı motorlarda fandan geçen hava kütlesi daha düşüktür ve toplam hava akışının daha yüksek bir oranı motor çekirdeğine yönlendirilir. Bu da daha yüksek jet hızları ve daha yüksek özgül itiş gücü sağlayarak bu motorları askeri uçaklarda ve yüksek hızlı ticari uçaklarda kullanım için uygun hale getirir.

Öte yandan, yüksek baypaslı motorlarda fandan geçen hava kütlesi daha yüksektir ve toplam hava akışının daha düşük bir oranı motor çekirdeğine yönlendirilir. Bu da daha düşük jet hızları ve daha düşük özgül itiş gücü, ancak daha yüksek bir genel verimlilikle sonuçlanır. Yüksek baypaslı motorlar, iyi bir itme gücü ve verimlilik dengesi sundukları için modern ticari uçaklarda yaygın olarak kullanılmaktadır.^[1]

Turbofan motorlar diğer uçak motoru türlerine göre daha yüksek verimlilik, daha düşük gürültü seviyeleri ve daha düşük emisyonlar gibi bir dizi avantaja sahiptir. Ayrıca, diğer jet motoru türlerine kıyasla daha az hareketli parçaya sahip oldukları için bakımları genellikle daha kolaydır.^[1]

1. ^ ^{a b} "Turbofan Engine". www.grc.nasa.gov. 16 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2022.