Umman سلطنة عمان Saltanatü ʻUmān Umman Sultanlığı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Başkent ve en büyük şehir | Maskat | ||||||
Resmî dil(ler) | Arapça | ||||||
Resmî din | İslam | ||||||
Demonim | Ummanlı Araplar | ||||||
Hükûmet | Üniter mutlak monarşi | ||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 309.501 km2 (70..) | ||||||
• Su (%) | önemsiz miktar | ||||||
Nüfus | |||||||
• 2018 tahminî | 4.829.473 (125..) | ||||||
• 2010 sayımı | 2.773.479[2] | ||||||
• Yoğunluk | 15/km2 (177..) | ||||||
GSYİH (SAGP) | 2023 tahminî | ||||||
• Toplam | $139 milyar[3] (80..) | ||||||
• Kişi başına | $30.404[3] (47..) | ||||||
GSYİH (nominal) | 2023 tahminî | ||||||
• Toplam | $74,12 milyar[3] (71..) | ||||||
• Kişi başına | $16.212[3] (46..) | ||||||
İGE (2022) | 0.816[4] çok yüksek · 54. | ||||||
Para birimi | Umman riyali (OMR) | ||||||
Zaman dilimi | UTC+04:00 | ||||||
Trafik akışı | sağ | ||||||
Telefon kodu | +968 | ||||||
İnternet alan adı | .om | ||||||
|
Umman (Arapça: عُمَان, ʿUmān; Arapça telaffuz: [ʕʊˈmaːn]) ya da resmî adıyla Umman Sultanlığı (Arapça: سلْطنةُ عُمان, Salṭanat(u) ʻUmān), güneybatı Asya'da, Arap Yarımadası'nın güneydoğu kıyısında yer alan Arap ülkesidir.[5] Kuzeybatıda Birleşik Arap Emirlikleri, batıda Suudi Arabistan, güneybatıda ise Yemen ile sınır komşusudur.[5] Güneyde ve doğuda Umman Denizi (Hint Okyanusu), kuzeydoğuda ise Umman Körfezi ile çevrilidir.[5] Ülkenin Birleşik Arap Emirlikleri tarafından çevrelenmiş, Madha ve Müsendem olmak üzere 2 adet eksklavı bulunmaktadır. Maskat en büyük şehir ve başkenttir.
17. yüzyıldan itibaren Umman Sultanlığı, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu'nda nüfuz için Portekiz ve Britanya İmparatorluklarıyla rekabet eden bir imparatorluktu. Ummanın etkisi ve kontrolü 19. yüzyılda zirveye ulaştığında toprakları Hürmüz Boğazı'ndan doğuda İran ve Pakistan'a ve güneyde Zanzibar'a kadar uzanıyordu.
20. yüzyılda saltanat İngiltere'nin etkisi altına girdi. 300 yılı aşkın süredir iki imparatorluk arasında kurulan ilişkiler karşılıklı faydaya dayalıydı. Birleşik Krallık, Umman'ın, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu'ndaki ticaret yollarını güvence altına alan ve Hint alt kıtasındaki imparatorluğunu koruyan bir ticaret merkezi olarak coğrafi önemini kabul etti. Umman, bir Sultan tarafından yönetilen ve gücün erkek soyundan geçen mutlak monarşidir. Kâbus bin Said, 1970'ten 10 Ocak 2020'deki ölümüne kadar padişahtı. Çocuksuz ölen Kabus, bir vasiyette kuzeni Heysem bin Tarık'ı halefi olarak adlandırmıştı ve aile onu Sultan olarak seçti.[6]
Eskiden bir denizcilik imparatorluğu olan Umman, Arap dünyasında sürekli bağımsız olan en eski devlettir. Birleşmiş Milletler, Arap Birliği, Körfez İşbirliği Konseyi, Bağlantısızlar Hareketi ve İslam İşbirliği Örgütü üyesidir.
Umman'ın nüfusu yaklaşık 5,1 milyon kişidir. Nüfusun çoğu Arap Ummanlı olup, önemli Afrikalı, Pakistanlı, Hint ve Bangladeşli göçmen azınlıklara ev sahipliği yapmaktadır. İslam en yaygın ve resmî dindir. Arapça, İngilizce ve Hint dilleri bölgede yaygınca kullanılan dillerdir.