Allah'a Güvenen İmam Yahya Muhammed Hamideddin | |
---|---|
87. Yemen imamı | |
Görev süresi 4 Haziran 1904 - 17 Şubat 1948 | |
Yerine geldiği | Muhammed bin Yahya |
Yerine gelen | Ahmed bin Yahya |
1. Yemen kralı | |
Görev süresi 30 Ekim 1918 - 17 Şubat 1948 | |
Yerine geldiği | makam kuruldu |
Yerine gelen | Ahmed bin Yahya |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 18 Haziran 1869 Sana'a,Vilâyet-i Yemen |
Ölüm | 17 Şubat 1948 (78 yaşında)[1][2] Sana, Yemen |
Ölüm nedeni | Suikast |
Milliyeti | Arap[3] |
Evlilik(ler) | Fatma El Vasl |
Çocuk(lar) | Ahmed bin Yahya Hasan bin Yahya Ali bin Yahya Muhsin bin Yahya Muhammed bin Yahya Abdullah bin Yahya İbrahim bin Yahya İsmail bin Yahya El-Kāsım bin Yahya Yahya bin Yahya Abdurrahman bin Yahya Hüseyin bin Yahya El-Abbas bin Yahya Almtehr bin Yahya |
Ebeveyn(ler) | Muhammed bin Yahya |
Dini | Zeydi İslam |
İmzası | |
Takma adı | İmam Yahya Halifelik Komutanı Müminlerin Emiri Seyyid Yahya Eşkiya İmam[4] |
Emirû'l-Müminin el-Mütevekkil Alellah Rab'ül-Alemin İmam Yahya bin el-Mansur Bi'llah Muhammed Hamideddin (Arapça: يحيى محمد حميد الدين محمد المتوكل, 18 Haziran 1869 - 17 Şubat 1948), kısaca Yahya Muhammed Hamideddin ya da Osmanlı kaynaklarında geçtiği gibi İmam Yahya; Yemenli imam ve siyasetçi ve 1918-1948 arası Yemen Mütevekkilî Krallığı kralı ve kurucusu. Yemen'in büyük bölümünü ve bugünkü Suudi Arabistan'ın güney bölgesini 900 yılı aşkın bir süre yöneten Kasımî hanedanının Hamideddin kolundan dünyaya geldi. Babasının ölümünden sonra 4 Haziran 1904'te Yemen imamı olup Zeydi yönetimini tanımayan Osmanlı İmparatorluğu'na karşı çeşitli isyanlar düzenledi.[5] 1911 yılında imzalanan Da'an Mukavelesi'nde tanınmasıyla Osmanlı'yla uyumlu bir politika yürütmeye başladı.[6] I. Dünya Savaşı'nda tertiplenen Arap Ayaklanması'na katılmayarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldı. Savaşın Osmanlı'nın yenilgisiyle sonuçlanması ve Mondros Ateşkes Anlaşması hükümleri uyarınca Osmanlı Ordusunun Kasım 1918'de diğer Arap vilayetlerinden olduğu gibi Yemen'den de çekilmesi üzerine İmam Yahya 17 Kasım 1918'de San'a'ya girdi ve Yemen'in bağımsızlığını ilan etti. 30 Ekim 1918 tarihinde ise kendini Yemen Emiri ilan ederek Yemen Zeydi Emirliği'ni kurdu. Osmanlı Ordusu'nun bıraktığı ve silah tacirlerinden temin ettiği silahlar ile Birleşik Krallık'a karşı direndi. Kasımiler döneminden kalan Büyük Yemen idealini gerçekleştirmek isteyen Yahya Osmanlı ile Birleşik Krallık arasında belirlenen sınır olan Menekşe Hattı'nı tanımadığını ilan ederecek Aden Protektorası'na birçok baskın düzenledi. Bunun yanı sıra Asir Emirliği ve daha sonra Suudi Arabistan olacak Hicaz ve Necid Krallığı'yle karşı karşıya geldi. Asir Emirliği'nin İmam Yahya'nın baskılarına dayanamayıp Suudi Arabistan'ın himayesine girmesinin ardından Asir Emirliği'nin isyan edip başarısız olunca Yemen'e kaçmasıyla İbn Suud ile İmam Yahya arasında bir çatışma başladı. Bu çatışma Suudi-Yemen Savaşı'na dönüştü ve sonucunda İmam Yahya yenilerek büyük bir otorite kaybına uğradı. Bu yenilgiden sonra izolasyonist bir politika izledi. II. Dünya Savaşı'nda tarafsız bir politika izledi ve herhangi bir agresif tutum sergilemedi. 17 Şubat 1948 tarihinde San'a yakınında damadı tarafından suikastle öldürüldü.[7] İmam Yahya Yemen'i kasıp kavuran ve Yahudiler dahil olmak üzere halka acılar çektiren anarşi ve şiddet ortamına son vermeyi başarmıştır. Onun saltanatı döneminde Yahudiler nispeten elverişli koşullara sahiptiler.[8] Fotoğraf çekinmeyi sevmediğinden hiçbir fotoğrafı bulunmamaktadır.
Tuğgeneral Harold Jacob, 1923'te İmam Yahya'yı ziyaret ettiğinde bir Ford marka araba hediye etti.[9]
<ref>
etiketi; Yılmaz 1996
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)