Tojikistonda korrupsiya

Tojikistondagi korrupsiya tojik jamiyatining barcha jabhalarida uchraydigan keng tarqalgan hodisadir. Vaziyat asosan Markaziy Osiyoning boshqa sobiq Sovet respublikalaridagiga oʻxshaydi. Korrupsiyaga oid ishonchli maʼlumotlarni topish qiyin boʻlishi mumkin, ammo korrupsiyaga qarshi taxmin qilingan tashabbuslarning samaradorligi toʻgʻrisida maʼlumot olish mumkin.^[1]

"Diplomat" gazetasida 2015-yilda chop etilgan maqolaga koʻra, korrupsiya Tojikiston madaniyatining barcha jabhalarida mavjud. Bunga misol qilib, talabalarning yuqori baholar uchun pora berishlari, mahbuslarni ozod qilish uchun pora berishlari, „kontrabandachilar chegarachilarni boshqa tomonga qaratishlari“ va boshqalarni keltirish mumkin.^[1][2] Freedom House 2016-yilda xuddi shu narsani aytib, korrupsiyani Tojikiston jamiyatining barcha jabhalariga taʼsir qiluvchi muammo deb atagan.^[3]

Transparency International maʼlumotlariga koʻra, Tojikiston fuqarolari hukumat byurokratlari va xizmatlarini eng korrupsiyaga uchragan muassasalar deb biladilar, roʻyxatning boshida politsiya, bojxona va soliq idoralari, ikkinchi oʻrinda kollej va shifoxona maʼmurlari turadi.^[1] 2010-yilda oʻtkazilgan soʻrovda tojikistonliklar yoʻl politsiyasi (53,6 foiz) bilan aloqada boʻlish vaqtida poraxoʻrlik bilan uchrashish ehtimoli koʻproq, ikkinchi oʻrinda yer sotib olish (53,3 foiz) va oliy oʻquv yurtlari (45,4 foiz) bilan aloqada boʻlganliklarini aytishgan. Deyarli uchdan ikki qismi mamlakatda korrupsiya darajasi yuqori va tez orada oʻzgarmasligiga ishonishadi; deyarli koʻpchilik amaldorlar pora oladi deb oʻylagan; va qariyb yarmi korrupsiyaga salbiy munosabatda boʻlgan.^[4]

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} „Overview of corruption and anti-corruption in Tajikistan“. Transparency International. 2022-yil 9-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-oktyabr.
2. ↑ Putz. „Nepotism: Not the Kind of Corruption Tajikistan is Looking For“. The Diplomat (2015-yil 15-iyun).
3. ↑ „Tajikistan“. Freedom House.
4. ↑ „Corruption in Tajikistan: Public Opinion. 2010.“. United Nations Development Programme.